Orgosolo est ghiada de s’11 de mesi de talamini de su 2021 de su sindigu Pascali Mereu. Orgosolo s’agatat a un’artaria de 620 metrus in pissu de su livellu de su mari e is 3877 residentis, sonumancu aici scoviaiat una cica de su 31 de triulas de ocannu passau, si cumpartzint unu sartu comunali de cuasi 223 chilometrus cuadraus. Lacanat cun is sartus comunalis de Dorgali, Fonne, Mamoiada, Nugoro, Uliana, Talana, Orthullé e Biddamanna Strisaili. Est santu Perdu su santu amparadori de sa idda chi is orgolesus festant in donnia su 29 de lampadas.

Su sartu comunali est prus che a totu collinari e montanu, sa sola zona in pranu est sa Baddi de Locoe chi s’agatat in is orus de s’erriu Cedrino. S’artaria de Orgosolo partit de is 350-400 metrus de Lacoe finas a is 1400 metrus de is montis chi s’agatant in sa cadena de su Genanrgentu. Intru de is montis prus artus funt de arremonai de seguru su Monti Novo Santu Giuanni de 1316 metrus, sa Punta Sa Pruna de 1416 metrus e su Monti Armario chi s’agatat a un’artaria de 1433 metrus in pissu de su livellu de su mari. S’arreigini de su nomini de Orgosolo iat podiri lompiri de su nomini protosardu Orgosa chi bolit nai Territoriu infustu, erricu de abba.

Totu su territoriu orgolesu est giai stetiu biviu in tempus preistoricu e is primas testimonias funt de su Neoliticu. Est propriu de custu tempus unu pratigeddu in clorite chi est stetiu agatau in su sartu de Locoe chi oi s’amostat in su Museu Archeologicu de Nugoro. Ma, sa presentzia de s’omini in su Neoliticu, s’amostat finas de atrus orrestus in ceramica, microliti geometricus e puntas in ossidiana chi funt benius a pigliu. De ponni in craru ca in totu su sartu orgolesu s’agatant finas monumentus megaliticus e in prus funt stetius assentaus dixiaseti Menhir in is logus de Gorthene, Locoe, Galanoli, Sa Lhopasa e unu Dolmen in logu lamau Oleili. In prus in su territoriu de Orgosolo s’agatant finas una sessantina de Domus de Janas e intru de custas poderanta unu significu mannu sa necropoli de Oreharva cun cuindixi tumbas e cussa de Sirilò cun noi.

 

 

 

Màuru Mura

 

 

 

Cenarba, su tres de gennargiu de su 2025

 

 

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – Imprentas 2024-2025. Legge Regionale 22/2018

 

 

Ativadi apariciada cun s’agiudu de sa Regioni Sardigna – Imprentas 2024-2025. Lei Regionali 22/2018

 

 

Foto: https://www.galbarbagia.it/gal/orgosolo/