Custu documentu chi imprentamos est nàschidu de barant’annos innanti de oe e si riferit a una gara in Borore in su mese de Santu ‘Aine de su 1981. Est una disputa de sustàntzia, ondrada e irrichida a ispantu dae paritzas bessidas geniosas. L’amus a imprentare tota, comintzende cun s’esordiu e amus a sighire cun su restu de sa cantada: duos temas, duinas, batorinas e modas.
Cando an fatu sa gara de Borore tiu Peppe teniat 67 annos e tiu Antoni Piredda 76.
- Sozu
………………………………
………………………………
………………………………
………………………………
………………………………
………………………………
………………………………
………………………………
- A. Piredda (
……………………………………..
……………………………………..
………………cando fia pius giovanile
tantas boltas bos apo diveltidu.
E, Borore, istadu ses gentile
chi m’as in dogni gala cumpatidu
e cun totu chi non so a s’aurora
comente tando cumpàtimi ancora.
- Sozu (1’03”)
Borore est chi ti at tentu sempre istima
da cando ses bessidu dae domo.
Ma, Antoni, una cosa ti fentomo
a riguardu ’e poesia e rima:
mi parit chi comente cantas como
tue no b’as cantadu mancu prima.
No ti contes poeta retrocessu
ca sa vena mi parit in progressu.
- A. Piredda (51”)
Si so acantu a dare sos adios
a s’otava rimada e a su cantu
ca oramai apo fatu su tantu,
esauridos sun sos versos mios.
Tue mi cheres dare calchi ’antu
prit’as bidea ’e mi ponner in brios,
nelzende: ”Antoni, como cantas bene”
ma mancari lu nelzas no ti crêne.
- Sozu (1’00”)
Ma s’esseras bistadu pius lentu
de no resìstere a peruna isfida!
Ma faghes dogni tantu un’atrivida
a dogni versu faghinde cummentu
e cussu est totucantu isperimentu
ch’an aggiuntu sos annos de sa vida.
E si creschinde sun sas poesias
mala paga a Deu non li dias.
- A. Piredda (58”)
No li so dende paga indecorosa
ca sa zente aiscultat e s’ispassat.
Però s’edade calchi mancia lassat
ca sa ’etzesa diventat pesosa
e-i su tempus chi ’enit e passat,
passende si che leat calchi cosa.
E no solu chi deo fia in crisi
ma mancu tue pares su chi fisi.
- Sozu (59”)
Caminende, camino imbola-imbola
ma deperidu non so a sa cara.
E tue puru, Antoni, ti consola
e-i su ch’as in mente canta e nara
ca so convintu chi una note ’e gara
selvit nessi pro mes’annu ’e iscola.
Cantu sos annos che pigan a susu
sun iscolas chi faghes de piusu.
- A. Piredda (52”)
Peppe, as fatu una bella improvisada,
s’otava ti l’as bene costruida.
Sa carriera mia est tramontada
e da ch’est molta no torrat a vida:
prima tenia sa mente ischidada
ma como tenzo sa mente drommida.
Prite s’edade, lu podes ischire,
finas sa mente faghet a drommire.
- Sozu (56”)
Non penso chi dormida si est sa mente
e no t’at s’amnesia fatu dannos.
Ja si nd’agatat rimbambidos mannos
ma non rimbambin totu egualmente
ca Pertini, su nostru presidente,
at ja cumpridu otantachimb’annos,
e parit de su briu a s’aurora
ca rimbamdidu ja no est ancora.
- A. Piredda (51”)
Tue ses pius gióvanu in sas galas
e de s’edade mia non ti seras,
ca sun setantasete primaveras
sas chi Piredda bi at subra sas palas:
be-i nd’at bonas e be-i nd’at malas,
bi nd’at pesantes e bi nd’at lezeras.
E cantu pesan sas betzas e noas
l’as a poder ischire si las proas.
- Sozu (58”)
Si torras a tocare cussu tastu
non ti mineto cun legges severas.
Ma si ti dana un’argumentu in pastu
podes bolare in sas altas isferas
ca tzeltu setantasete primaveras
no an a tie sa conca guastu.
Antzis mi paris giagadu in chelveddu
pius meda de cando fis piseddu.
- A. Piredda (56”)
Su paragone chi as postu a fiancu,
o Peppe, pensa chi no mi at confusu
chi s’edade sas foltzas mi nde at tusu
so diventadu ispilidu e biancu
ca tue tenes no’annos de mancu,
deo apo no’annos de piusu.
E si abbarras cantende àteros noe
mi’ chi no cantas cantu cantas oe.
- Sozu (1’05”)
Po cussu non ti ch’altzes a sa nue,
sas gitas mias mi las apo fatas
e ja so incanidu in cadaratas,
como nieddu no torro a igue,
e de otavas peri sas piatas
ja nd’apo semenadu cant’e tue.
Ma cheria sa zente sodisfàghere
ca ancora b’amos caminu ’e fàghere.
- A. Piredda (52”)
Peppe, s’atentu bistas e atuas
atzeta sas leales teorias.
Tue as cantadu meda e no lu cuas
e semenadu as saldas poesias
ca tue semenadu asa sas tuas
e deo semenadu apo sas mias.
Cussa est diferente cumpeténtzia
ma b’amos in s’edade diferéntzia.
- Sozu (58”)
Ja non an a torrare sos beranos
cando si sicat su fenu in s’istiu.
S’a una gara li damos s’aviu
no pianghemus essende antzianos
ma faghinde a bider chi su briu
ancora amos ch’essende giovànos.
E a da chi b’andamos a piata
no lassamos sa gara sentza fata.
- A. Piredda (1’03”)
Sas galas s’an a fagher in totue
poite in s’isperàntzia bi creo.
Però, Peppe, sa palte si mi leo
para s’orija e cumprende igue:
deo istadu so su chi ses tue,
tue no bistas, no, su chi so deo.
E a narrer no ti deves atrivire
in cuss’edade cantu est su patire.
- Sozu (1’03”)
A mi lassas istare su piantu
ca da chi est tropu diventat bacanu?
Ja l’ischimos ch’atraessadu as tantu
ma ringràtzia a Deu chi ses sanu
e si che frimmas in su sardu cantu
t’amos a dever faghere capitanu.
Oltres chi faghes proa in su duellu,
ses po edade su capu drapellu.
- A. Piredda (50”)
Para s’orija, iscùltami e cumprende
ca ja ses un’iscultadore ’onu
e-i sa palte tua ses fatende,
no peldes mai su tempus in donu.
Deo ti so tratende un’arrejonu
e no mi nelzas chi so pianghende
e a sa zente no li nelzas gai
ca Piredda no at piantu mai.
- Sozu (1’08”)
Bravu, si cussa frase l’apo intesa
no creo invanu sa ’uca l’abbelzas.
Pùntalu su merinu cun grandesa
isperende chi su bersagliu felzas:
non bistes pianghinde sa ’etzesa
e cantos annos tenes no los nelzas.
E isprica ogni donu naturale,
sos annos contan a un’animale.
- A. Piredda (51”)
Si ses in s’ou chilchende sa tudda
da su fiancu tou no m’iscapo:
a modu meu sa gala la tzapo
e no mi toches custa e ne-i cudda.
Si apo nadu cantos annos apo
mi’, Peppe Sozu, no b’at postu nudda:
e a ite ti giras tichi-taca
si no bi pones nudda dae busciaca?
- Sozu (53”)
M’as nadu chi fis cùcuri-biancu
chi sa chelvija as in colore ’e nie
e deo ti rispondo rie-rie:
de cust’edade nde fetas a mancu.
Si m’an postu in su palcu a su fiancu
tzeltu chi devo rispòndere a tie
e no mi poto in s’idea distràrrere,
si no nara ite deo devo nàrrere.
- A. Piredda (47”)
Ti fia nende chi intro de un’ou
Peppe, bi fis chilchende calchi neu.
Naro su giustu ca lu cheret Deu
e so capatze a nde dare su prou:
a cantas, Peppe Sozu, a modu tou,
deo devo cantare a modu meu.
E faghimos sa gala nois duos,
no b’at bisonzu ’e sos consizos tuos.
- Sozu (47”)
Antoni, ti nde pesas airadu,
est de s’unda arrivende sa piena.
T’apo nadu ch’as forte sa carena
e chi ancora no ses imbetzadu:
ite dêt esser si t’aio nadu
a ti ch’andare a Casa Serena?
Po mi mustrare ingratu e ostile
chi m’aias puntadu su fusile.
- A. Piredda (49”)
Deo no palto ’e vanas fantasias
ca sos consizos bonos los onoro.
Ma cantende sas sardas poesias,
mi’, totu su chi lughet non est oro
e si, Peppe Sozu, nadu mi l’aias
ja mi che fia andadu a bonu coro.
Antzis, chilcadu ti aia inie
unu postu po che leare a tie.
- Sozu (48”)
A bides chi cuadrat s’arrejonu?
Nde ’ogo su conigliu dae sa tana
poite ’e su furitu so padronu
po chi ti palfat una idea istrana
ca si m’aferro in manu su sonu
naras chi de ballare no nde as gana.
Ma si ti ponzo su pê in su gallu
a pagu a pagu inìtzias su ballu.
- A. Piredda (47”)
Bides Piredda chi est sempre gentile
e at cun sos collegas riggualdu.
Pro chi como ’e s’edade sia a taldu
no mi deves puntare su fusile
e si no ballo unu ballu tzivile
ap’a ballare calchi ballu saldu.
E so capatze a nde dare su prou
chi deo apo balladu prima tou.
- Sozu (59”)
Tzeltu chi balladore ti ana ’idu
e no est custa una iscena noa.
Chelz’in su palcu sempre a fagher proa
poite ses brillante e atrividu
ma si ses che tostóine drommidu
tando bi cheret su fogu in sa coa.
Tando in sos sognos no t’incantas:
ti nde pesas, ischéltias e cantas.
- A. Piredda (51”)
Cand’arrejonas gai ’e bonumore
ti favorin sas musas totas noe
e ses de sos consizos un’eroe,
ses veramente un’arrejonadore.
Però chi fit Piredda balladore,
Peppe Sozu, l’ischias prima ’e oe
e mancari rassu sias e maduru
si mi mov’eo ballas tue puru.
- Sozu (52”)
Deo ja l’isco chi ses balladore,
si l’as nadu non mi nde meraviglias.
Ma a boltas da chi t’’io ’e malumore
ja ricurro a-i custas parapiglias
poite a unu caddu curridore
bastat a li sonare sas ischìglias.
Che cancellat su sou umore malu
e currinde si ch’’idet in su palu.
- A. Piredda (53”)
Si cheres allegrare s’iscenàriu
controllende su tou paragone,
Piredda est sempre ’istadu volontàriu
no b’at bisonzu ’e li pungher s’isprone.
Però est Peppe Sozu a su contràriu
ca naran ch’est unu pagu mandrone:
cando su caddu tou non coitat
a s’ora cuss’isprone bi meritat.
- Sozu (53”)
Non fit de mi lu narrer netzessàriu
e ti nde dao ispiegatzione.
A da chi mi so móvidu a oràriu
sentza timire ’e pista s’istradone
e no est giustu a mi narrer mandrone
da chi so dimustrende su contràriu.
Volontàriu no curro e ne bolo
però da chi ti frimmas mi che colo.
- A. Piredda (53”)
A bistas frimmu in s’arrejonamentu
e la tenes sa limba pius retenta?
Ma nde faghet sa zente unu cummentu
sa chi po iscultare bi est atenta:
a Sozu sempre in meritu lu an tentu,
solu li naran chi at sa marcia lenta.
O Peppe Sozu, a la faghes sa proa
a ingranare una marcia noa?
- Sozu (1’01”)
Tue mi l’as nadu ischeltza-ischeltza
pensende ch’eo cumbino una falta.
Ti lu so ripitinde a boghe alta
chi si tiro sa balla no andat leltza
e si mi bastat caminare in teltza
deo manco l’ingrano sa cualta.
E so seguru chi a su tragualdu
tzeltu non b’arrivo pius taldu.
- A. Piredda (46”)
Su paragone chi as batidu in vista
mi pienat de coriosidade.
Ammito chi ’e sa gala ses artista,
no guasto sa tua abbilidade,
ma si fis bistadu unu bonu autista
cultu aias cun velocidade.
Però a guidare no bi proes
prite ti colat unu carru a boes.
- Sozu (48”)
Mi paret unu paragone istranu
a comente rifleto e considero.
Non m’apo a meritare mai zero
fin’a chi Deu a mie lassat sanu
e da chi devo arrivare su sero
ja no arrivo s’àteru manzanu.
Ch’ap’a arrivare ’e sa montagna in chima
si poto, antzis, unu minutu prima.
- A. Piredda (48”)
Pòneche a una parte su fragassu
e lassa custas cosas a un’ala.
Ti so nelzende, po fagher ispassu,
però no palto de idea mala:
da cando comintzada s’est sa gala
no as ancora allegradu su passu.
Chelzo sa veridade chi mi proves:
o Peppe Sozu, e cando est chi ti moves?
- Sozu (54”)
Non b’at mancu ’e nde tenner paura
ca resto a frases gai indiferente.
E, caru Antoni, si mi pones mente
est s’introdutzione a chiusura:
pagas otavas de bufonatura
an ischidadu su sonnu a sa zente.
Non creo male andadu siat goi
e-i sa gara si at a fagher poi.
- A. Piredda (50”)
Si s’esórdiu benit terminadu
s’est chi su cumitadu no…….
Mi’, no fia cantende prosumidu
chi apo solamente bufonadu:
deo mi leo su ch’apo retzidu,
tue ti leas su chi t’apo dadu.
Est unu jogu ’e curiosidade
ma ja b’at unu pagu ’e veridade.
25 de friargiu de su 2022
Màuru Mura
“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2021-2022 LR 22/2018, art. 22”
Foto: Archivio Domus de Janas