Unu de sos imparos pius fitianos e tostos chi in sas familias sardas benian impreados pro ghiare sos pitzinnos fut a medire sas peràulas. “Isculta, abbàida e caglia” (ascolta, osserva e taci): custos pagos faeddos an dadu vida a unu diciu impitadu die pro die in s’andera de su tempus  coladu, e galu in impreu a galania a dies de oe.

 

Su verbu CAGLIARE (it. tacere) benit dae sa limba ispagnola. Est su resultadu sardu de su verbu castiglianu “callar”, chi cheret nàrrere a istare a sa muda. Nois podimus meledare subra custu, chene timória de faddire: su diciu ammentadu a su comintzu naschet dae sa netzessidade de fagher intrare – dae sos primos annos de sa vida insoro – sos pius minores in sa caminera virtudosa de medire sa peràula.

 

Si podet cumprèndere chi sos babbos mannos nostros cunsideraian su faeddare pagu un’assione virtudosa, antis calchi cosa de pius puru. B’at àteros dicios chi lu signalan chene duda: “Su faeddare pagu sabidoria meda (il parlare poco è un segnale di grande saggezza), “dae su tropu faeddare nde sutzedin sos errores” (dal parlare oltre misura nascono gli errori), “in buca tancada no b’intrat musca” (in una bocca chiusa non entrano mosche), “dae su nono no si tinghet pabilu” (da un diniego non si redige alcun verbale) e àteros paritzos.

 

Cagliéndesi, cherìana nàrrere sos antinados nostros, s’ómine no podet fàghere farta peruna. E no b’at mancu perìgulu de nàrrere una fàula. In custa risposta de Remundu Piras a Peppe Sozu in gara (temas: fàula e veridade, Seui 1967) s’ilgiarit mezus s’arréjonu chi amus nadu: “Igue cambiamos ca sa tàula/ no chelzo, no, no chelzo a la mustrare./ E-d-est su giustu a interpretare/ dogni significadu de sa peràula/ ca unu est a nàrrere una fàula/ un’aterunu est a si cagliare/ prite chie si cagliat, caru frade,/ no narat fàula e ne veridade”.

 

Pro su restu, finas àteros pòpulos an inserradu in-d-unu assimizu su cunsideru chi a si cagliare in totu est mezus de faeddare chene medida: si sa peràula est de prata, su mudìmene est de oro.