Bos presentamus s’esórdiu de una bella gara de poesia cantada in Ilbono pro Nostra Segnora de sas Grascias, pius de trint’annos innanti de oe. In su palcu Marieddu Màsala e Antoni Piredda chi tando resultaian su pius pitzinnu e su pius antzianu de sos cantadores in atividade: Marieddu teniat 46 annos e tiu Antoni 76. Comente azis a bìdere comintzende dae custu esórdiu de 34 istrofas, si tratat de una gara inter duos de sos campiones chi an lassadu un’istiga de significu mannu in s’istória de sa poesia cantada in limba sarda.
1. Màsala ( 1’01)
Ilbono, aimis fatu connoschéntzia
gràtzias a su donu chi apo in mente
e in sa tua e sa mia esisténtzia
da su passadu fina a su presente
ja semus sempre in corrispundéntzia
gai che so torradu novamente.
Pro Maria ’e sas grascias sa signora
saludo a tie e si ch’at zente ’e fora.
2. Piredda ( 1’00”)
O Ilbono, s’umìle versu meu
l’as intesu cantende de improvisu.
Innanti annu, si est contu pretzisu,
ch’apo cantadu cun Giuanne Seu.
Ocannu puru sa mama ’e Deu
mi at mandadu un’aterunu avisu:
Duncas nde ’ato a minores e mannos
unu saludu a setantases annos.
3. Màsala (57”)
Comintzamos sa gara in paghe santa
onorende sa mama ’e Gesu Cristu
ja chi ocannu unu comitadu mistu
faghet festa sa leva ’e su Sessanta
e mirende sa folla totacanta
non si che biet unu visu tristu.
Ma menzus s’allegria chi ch’imperet:
s’ùnica, in sa festa, chi bi cheret.
4. Piredda (57”)
M’allegro cando miras a dogn’ala
de unu populadu s’epopea.
Lênde de sa prudéntzia s’iscala
naras su chi ti ’enit a bidea
ma paga lughe ch’amos in sa gala,
non s’’idet facia bella o facia fea.
Duncas da ch’’enit mancu sa lugura
non s’’idet allegria e ne tristura.
5. Màsala (52”)
Ma cantas cosas benis a pretèndere,
Piredda, ’e fronte a su pópulu intreu.
Ammenta: dogni versu tou e meu
ch’’enit a sa piata po l’intèndere
non pro nos bider podimos cumprèndere
si jughimos su visu bellu e feu.
E paga lughe ch’amos in sa gara
ca como s’energia costat cara.
6. Piredda (53”)
Màsela, arrejonende ses galanu
antzis ti naro finas genuinu
ma chie tenet sentimentu sanu
a su ’inu li devet narrer binu.
Sas lampadinas che sun a lontanu
a ite non las ponen a vicinu?
Pro osservare su nostru iscenàriu
paret fina sa lughe a su contràriu.
7. Màsala (51”)
Mi paret chi non semus a sa tzega
a ti narrer sa santa veridade.
Pro chi lughe non ch’at in cantidade
ch’apemus sorte propìtzia prega
e poi deo so su tou collega
no mi nd’intendo d’eletricidade.
Isfrutamos sos nostros intelletos
e non betemus in cara difetos.
8. Piredda (56”)
Si pones a un’ala s’arrennegu
no iscudimos a punzos a s’ària
si amos de cantare s’impiegu
de fronte a custa zente umanitària.
Poi ja l’ischis chi a s’ómine tzegu
non li este sa lughe netzessària
e a su tzegu lughe non si ponzat
ma a chie at sa vista li bisonzat.
9. Màsala (50”)
Ma deo so a totu abbituadu
a iscuru, a bentu e a lentore
a totucantu bene temperadu
da cando fia ’e oe pius minore
e Ilbono no at cummissu errore
a comente nos at acopiadu.
De sos poetas in sa festa ocannu
ch’est su pius minore e su prus mannu.
10. Piredda (53”)
Non ti naro chi apas fatu dannu
ca ja ses bravu un’arrejonadore.
Che ses benzende cuasi dogn’annu
e m’abbizo chi ti faghen onore
e si leadu ana su pius mannu
acopiadu a su pius minore
ti cheria intender solu custu:
segundu te s’ana fatu su giustu.
11. Màsala (45”)
Si ch’est de sud e de nordo su polu
unu s’iscaldit e unu s’infritat.
A visitare a chie ch’abbitat
a Ilbono non benzo mai a bolu
ne mi permito de chi ’enner solu,
deo chi ’enzo a da chi m’invitat
pro custa festa o de àteru santu
comente faghes tue ateretantu.
12. Piredda (50”)
A ti repiter su matessi brou
non ti aggiunghet ne lode e ne vantu
poi a regualdu de su cantu
dognunu faghet su dovere sou:
eo ch’apo cantadu prima tou
e no apo perunu rimpiantu.
Non mi nd’ofendo si mi lassan fora
ma si m’invitan ja che torro ancora.
13. Màsala (51”)
Piredda, chi mi ses a su fiancu,
no sias airadu e ne delusu.
Si ti miramos de sa conca susu
como jughes su cùcuru biancu
e si feteras calchi gara e mancu
in passadu nd’as fatu de piusu.
Como cant’eo e tue ti riposa
ca est a tempus sou dogni cosa.
14. Piredda (53”)
Caru collega meu, si bi atuas
comente sun sas sanas teorias
tantu de galas e de poesias
pensat dognunu chi tenet sas suas
comente tue as sas galas tuas
e deo puru apo sas galas mias.
Non chelzo fagher perunos cunfrontos
ne apo tempus a fagher sos contos.
15. Màsala (45”)
Mi paret chi siemus ambos mannos
gai tue comente deo puru.
So isperende, ma no so siguru,
de arrivare a settantases annos
ca poto esser tzegu a manu in muru
o pienu ’e dolores e afannos.
Biadu a chie tenet cuss’edade
cun bonumore e cun prosperidade.
16. Piredda (58”)
Màriu, prite as sàbiu talentu
cando subra sos palcos pones pêse
e si ancora giovaneddu sese
deo ti prego chi arrives a chentu:
a chent’annos girende ogni paese
chi finas deo nde resto cuntentu
prite ’e sos chi mi faghen cumpagnia
non nd’apo tentu mai gelosia.
17. Màsala (45”)
Su chi mi naras non mi l’assiguras
e bi est finas su tantu chi tima.
Po arrivare a cantu m’auguras
dia esser prontu a bi ponner sa frima:
gai isperamos si a chentu duras
tue, ma deo poto morrer prima.
E si b’arrivo, Antoni, chi che sias
po iscultare sas otadas mias.
18. Piredda (55”)
Permiti, caru, chi ti l’ispieghe
ca che veru collega ti apo istima.
Però ch’altzes a s’elevada cima
siat noranta, chentu o chentu e deghe
e po dilgrascia si molzeras prima
chi a Piredda non li ’etes neghe.
Solu sos augùrios invoco
ma non ti fato male ne ti ’oco.
19. Màsala (43”)
Pro como semus a fiancu ’e pare
e lassamos istare su bufonu.
Unu chi tenet cust’ùmile donu
sa fama si la faghet cun s’andare
e-i su tempus malu cun su ’onu
totucantu at a benner pro passare
ca custa vida est una passizada
e iscampu pro nisciunu no bi nd’ada.
20. Piredda (53”)
Como as tocadu un’ateruna perra
ma non m’as dadu iscossa e ne confusu.
Ischis: sa vida umana est una gherra
chie nde godit pagu chie piusu
ca tue ses pighende a cara a susu
e deo so calende a cara a terra
e chelzo in s’avenire meda imperes,
Màriu, canta e non ti disisperes.
21. Màsala (44”)
De bonu o malu amus una sorte
ca semus unu a s’àteru uguale
e si b’at incuràbbile unu male
a mie paret chi siat sa morte.
Mortu si ch’est calchi tou fedale
poeta, ma ses tue biu e forte
chi mi pares, Antoni, a ti mirare
malu a morrer e malu a imbetzare.
22. Piredda (52”)
Piras est moltu e no b’at nudda ’e nou
ja s’’idet chi jamadu si l’at Deu.
Deo ammito chi a morrer est feu
però at pagadu su dépidu sou
e deo devo pagare su meu
e tue deves pagare so tou.
Niunu l’ischit cantu tempu passat
però sentza pagadu non si lassat.
23. Màsala (44”)
Non ti poto afeare sa rejone
e cantas versos chi paren fiores.
A sa fortza mi pares che Sansone
e no as mai bascios sos umores.
Si faghimos su contu ’e sos mazores
como b’amos a tie cun Budrone
però poetas non che nd’est restende
e non si nd’’idet mancunu naschende.
24. Piredda (54”)
Màsela, a su chi naras pone cura
arrejona cun mezus fatzilesa.
E non l’ischis su giru ’e sa natura
sa vida la consumat in lestresa:
si non tenia foltza in gioventura
como mi chilcas foltza a sa ’etzesa.
Si mi mancat su late dae su jagu
como de foltza nd’apo pius pagu.
25. Màsala (44”)
Invece ’ido chi sas foltzas tratas
e-i custos lamentos abbandona.
Deo puru ’e Saldigna in dogni zona
paritzas garas mi las apo fatas:
connosco totucantas sas piatas
e ub’at zente mala e zente ’ona.
però cantu as cantadu si cantera
so ancora a medade ’e carriera.
26. Piredda (52”)
Si ti lu naro est sa veridade
lo giudichet sa zente ’e sa piata.
Piredda est avantzadu in edade
e-i como sa gara dat cumbata:
si ses de carriera a meidade
mentres chi deo l’apo bella e fata
faghe comente totu sos poetes
e si fata non l’as chi ti la fetes.
27. Màsala (42”)
Eo ammito chi sias in betzesa
ma non so mancu deo in pitzinnia:
como so de sa vida a mesania,
Piredda, de lu narrer mi est grandesa
ca si t’aera ’idu in debbilesa
sena dùbbios nadu ti lu aia.
Ma ’ido chi ancora ti la podes
e non lu naro pro ti render lodes.
28. Piredda (55”)
Cantu mi cheres narrer ti cumprendo
e dae sa rejone non mi apalto.
Rispondo a Marieddu a cantu balto
e-i sa parte mia mi difendo:
si mi dispretzas tue no mi ofendo
e da chi mi das bantos non mi esalto.
Si difetos o lodes mi regalas
non mi che pigas e ne mi nde calas.
29. Màsala (43”)
Ma sos talentos tuos e sos mios
inoghe los ponimos in iscena.
Como no as esser in piena
comente ’idimos in s’ierru rios
ma so cunvintu chi sa tua vena
no est mancu a sos ultimos butios.
No as aer batidu primos frutos
però non batis mancu rifiutos.
30. Piredda (54”)
S’est su mamentu de dare s’adiu
non m’impoltan sas penas de s’inferru
poi postu de fronte a unu riu
mira chi tenzo unu coro ’e ferru
però Piredda curret in s’istiu
mentres Màsela curret in s’ierru
chi b’est tota sa giòvana isperàntzia
e in s’ierru at pius abbundàntzia.
31. Màsala (43”)
Deo, Piredda, non poto intuire
puite t’as a esser lamentende.
S’apo nadu ch’allegru ses cantende
e su dovere lu podes cumprire
pro gai ses dananti caminende
a mie m’andat male a ti sighire
ca pro legge ’e natura a passu addatu
so destinadu a ti ponner infatu.
32. Piredda
…………………………..
…………………………..
…………………………..
……………………………
…………………………..
………………………..fritu
ca cun sa poesiana parentella
fato a coro feu facia bella.
33. Màsala ( 43”)
Unu versu a s’àteru si allaciat
ma cun custa s’esórdiu est finidu.
Cando, Antoni, est su cùcuru incanidu
su sàmbene in sas venas si ghiaciat
e calchi fizu su babbu rinfaciat
li narat chi est betzu e ribbambidu.
A birgonza non l’at ma lu dispretzat
però s’iscuru a chie no imbetzat.
34. Piredda (54”)
Si ponimos a palte sas disputas
s’esórdiu finimos cun amore.
Ma però pensen sas mentes astutas,
su tempus est sa causa mazore:
fina sas dentes mi nde sunu rutas
sos pilos cambiadu an su colore
e in sa testa bi nd’at pagu e nudda
ma sa limba est restada sempre cudda.