Sa Rete de is machinas mannas italianas portadas a coddu est unu sotziu, nasciu e pesau in su 2006, chi bidi aintru cuatru festas religiosas italianas, sa machina de Santa Orrosa de Viterbo, sa Festa dei Gigli de Nola, sa Varia di Palmi e sa Faradda di candareri de Tatari. De su 2013 custa rete est stetia posta intru de is prendas culturalis imaterialis de s’umanidadi de s’Unesco.

Su progetu est cumentzau in su 2005 de sa responsabili Patritzia Nardi, comenti de forma de interscambiu culturali de is cincu comunidadis, in prus de Viterbo, Nola, Palmi e Tatari, faiat parti, a su cumentzu, finas Gubbio cun sa Festa dei ceri. In su 2006 custu porgetu a bidu sa lugi in manera uficiali gratzias a s’agradimentu de is istutzionis comunalis e at pigau su nomini de “Protocollo de Nola”.

De su 2010 is aministratzionis comunalis, cun su Ministeru po is benis culturalis, su Ministeru de is afaris strangius e de sa coperatzioni internatzionali, sa cumissioni natzionali italiana po s’Unesco, s’Istitutu centrali po sa documentatzioni, is soprintendenzas de is benis storicus, artisticus e etnoantropologici regionali e cun s’UNPLI ant sighiu unu caminu cumunu de “Prospettiva Unesco”, chi at portau, in su giru de tempus pagu, a sa porposta de candidadura de is festas de sa Rete comenti “Prenda orali e imateriali de s’Umanidadi unesco”. Su matessi annu sa citadi de Gubbio s’est posta a un’ala de custa Rete po curriri a sa sola, a s’Unesco, cun sa festa dei ceri.

Sa proposta de sa Rete, cun is cuatru festas religiosas de Viterbo, Nola, Palmi e Tatari, est stetia posta in cunsideru de s’Uficiu Patrimonio Unesco de su Ministeru de is Benis Culturalis, chi at cumentzau s’andala burocratica, ponendusì in partida cun atrus undixi cuncurrentis. In su 2012 sa Rete at pigau s’indicu de sa Comissioni Natzionali Italiana po s’Unesco a sa seletzioni de is organus internatzionalis comenti sa sola candidada de s’Italia po s’annu 2012. Sa candidadura fut stetia presentada in su Saloni internatzionali de su libru de Torinu.

Imbucaus immoi in is particularis de custas cuatru festas, cumentzendu de sa Machina de sant’Orrosa de Viterbo, citadi de su Latzio.

Sa Machina de Sant’Orrosa est una torri allumiada de candelas e lugis eletricas, fata cun metallus lebius e materialis modernus comenti sa vetroresina, chi ant cambiau de paricius annus su ferru, sa linna e su paperamini. Est arta, prus o mancu, trinta metrus e pesat cincu tonnelladas. Su merì de su tres de Cabidanni de dogn’annu, in Viterbo, sa machina ndi benit pesada de terra e portada in processioni de unu centinaiu de ominis, lamaus “Fachinus de Sant’Orrosa”. Su caminu est pagu de prus de unu chilometru e nascit cun orrugas, a bortas strintas meda, e prassas de sa citadi. Intru de su viagiu chi fait sa machina, chi cumentzat a is noi oras de merì e benit bidu de una meca de genti, si chistionas de migliaias e migliaias, is orrugas aunia passas Sant’Orrosa abarrant scurias po ponni in evidentzia is lugis de sa Machina. Custa festa bolit amostai e arregodai su trasferimentu de su corpus de Sant’Orrosa, sussediu in Viterbo in su 1258 po cumandu de Paba Alisandru IV, de sa Cresia de Santa Maria in Poggio, lamada “della Crocetta” a sa Cresia de Santa Maria de is Orrosas, chi oi est su santuariu de Sant’Orrosa.

 

 

Màuru Mura

 

 

 

Cenarba, su seixi de austu de su 2024

 

 

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – Imprentas 2023-2024. Legge Regionale 22/2018

 

 

Ativadi apariciada cun s’agiudu de sa Regioni Sardigna – Imprentas 2023-2024. Lei Regionali 22/2018

 

 

Foto: https://www.varesenews.it/2020/09/la-macchina-santa-rosa-diventa-social/957480/