Dogna tanti si faint finas cosas bellas: su cumunu de Carbonia at donau sa citadinantzia onoraria a sa senadora Liliana Segre. Sa sindiga Paula Massidda at scritu una litara po sa Segre e, calencuna di a imoi, sa senadora at torrau gratzias a su cumunu de Carbonia  po custa nova e mandenduru puru, a is giovanus massimamenti, unu messagiu de spera e responsabilidadi.

Ma chini est Liliana Segre? Sa storia sua est connota a is prus ma ndi balit sa pena a dda torrai a scriri.

Est nascia in Milanu in su 1930 de una familia ebrea. Orfana de mamma de candu teniat feti un’annu de vida, at biviu cun su babbu Alberto e cun is nannais Giusepu Segre e Olga Loevvy. Liliana fut de familia chi non sighiat sa religioni, ma at scobertu is originis suas candu is fascistas, in su 1938, ant sighiu is consiglius de is nazistas tedescus cun is lei ratzialis. Po custas leis sa Segre at acabau de andai a scola, ca non dud podiat prus fairi. Su babbu dd’at atacada po calencunu tempus in domu de amigus fidaus, umperendu documentus farsus. In segus, in mesi de idas de su 1943, paris a su babbu e a dus fradilis, ant provau, chena ce dda fairi, a fuiri in Svizzera. Sa dì infatu, candu teniat trexi annus, tocat a arregodai, benit a acapiada in Salvetta di Viggiù, in sa provincia de Varese. A pustis ses dis de presoni in Varese, dda mandant a innantis in Como e dapoi in su presoni de San Vittore in Milanu, aunia abarrat po coranta dis.

Su 30 de gennargiu de su 1944 ce dda ponint in su trenu in sa statzioni de milanu po dda fairi erribai in su campu de cuncentramentu de Auschwitz-Birkenau, aunia erribat a pustis seti dis de viagiu chi non fait a contai. Dda dividint de su babbu, chi at a morri inigui in su mesi de arbili de su 1944, e cumentzat sa vida in su campu.

Finas a su primu de maju de su 1944 sa Segre est abarrada in Auschwitz trabagliendu e patendu famini, sidi e dogna cosa legia de is tedescus.

De is 776 pipius italianus, a suta de is catodixi annus, erribaus in Polonia, Liliana est una de is binticincu chi ce dd’ant fata a ndi torrai.

Torrada in Italia dd’ant pesada a innntis is tzius de parti de sa mamma e a pustis is nannais, sempiri de parti de sa mamma ca funt is solus parentis chi teniat.

Chi no dda eis mai intendia chistionai de sa vida sua, cicaosì calencuna cosa in you tube, est femina chi andat connota e ascurtada, ca sa testimonia sua est de importu mannu po cicai de cumprendiri cussu chi est sussediu.

 

 

Màuru Mura

 

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021 LR 22/2018, art. 22”.

 

 

Foto: https://www.youtube.com/watch?v=kqyAk4MVqcs&ab_channel=SenatoItaliano