”Il ventre della sposa bambina”. Giai is fueddus cuntenint –comente unu sinu etotu–  unu segretu e unu mistériu; su libru chi issus presentant (Giuseppe Pili, Il Ventre della Sposa Bambina, Edizioni Iris, Oliena 2004)   unu sinnu fungudu in su caminu de chini si circat diaderus po arribbai a èssiri in s’Unu chi totus s’imprassat.

Si intzertat di aillargu ca Giusepi Pili,  su scridori cun arréxinis nuoresas, autori de custu libru  at tentu maistus bonus: unu, tra is àterus, est Pepinu Marci, professori balenti de Literadura in s’Universidadi de Casteddu, ma fortzis su Maistu prus mannu dd’at tentu aintru de sei etotu ponendu menti e sighendu su disìgiu speddiosu de s’ànima chi circat su Logu. E ddu circat ponendu menti a una scritura bardanera de cosas chi nd’apillant de fundu. De fundu meda e di aillargu meda.

Si sa memória nostra –comenti narat Nereide Rudas, neuropischiatra famada– invecis de crèsciri  conca a susu s’est afungada in su mari chi portaus aintru comente una mata-prenda de coraddu e  inguni s’est fata trobicada e resistenti, nd’at ai allogau de cosas! I est propriu in custus furriadroxus de prendas chi Giusepi Pili  strobicat e arrexonat, circat e agatat, torrendusì  medas scedas a dudas antigas, andendu a fundu de sa Storia cun mezus chi funt  addia de sa scritura e si torrant àlidu e memória in su sinnali de s’Universalidadi.

E ddu fait scirendu ca dónnia circa chi ballat e andit facias a sa beridadi, po circai a nosu e totu depeus èssiri su Logu de ancà circaus. No si ndi podit fait de mancu de cussu Logu ca no podeus ”èssiri” e crèsciri si no cun Issu e in Issu ca  – ddu narat Tolstoi – po èssiri universalis tocat a partiri de su scaleri di ’omu e chi custu scaleri  est unu pagu cuau tocat a ddu circai, a ndi ddi tirai su prùniu o sa lana de perda chi portat in pitzus, a ddu caringiai e de inguni a partiri.

Donniunu de nosu tenit ”unu caminu po Santiago” chi bolit  arribbai a s’umiadroxu prus siguru: su Logu de s’ànima nostra.  Anima comente memória e Logu de memória.

Po èssiri sigurus,

–po no ”…occultare la Vita a favore della Morte…”;

–po no ”…mangiare dalla ciotola che ci porge il nostro padrone…”

–po cumprendiri ca ”…La verità è fatta delle nostre scelte quotidiane, delle nostre responsabilità”…. -e ca ”… la gente che si sente estranea alla propria Madre non riesce ad amarsi e non può amare gli altri…” e

– ”… Se noi vogliamo ritrovare un modo più umano di vivere dobbiamo tornare ad essere sacri  l’uno per l’altro…”

–e po no èssiri ”…il prodotto della cultura del supermercato…”

”…La cultura, quella  che viene indicata con la ”c” minuscola, non è rintracciabile solo sui documenti. È scritta sui volti della gente, nei loro gesti, nelle loro abitudini. Occorre saper guardare attentamente…”; ma ancora e de prus

–po no  bociri ”sa sposa pipia” .

E s’iat a pòdiri sighiri

Su in prus de custas ”beridadis” a Micheli (su protagonista de su romanzu)  si ddas scoviat una fémina sàbia,  Aurora, chi at èssiri diaderus, comenti su nòmini suu etotu narat,  unu scampiadroxu po sa vida noa de Micheli.

Comente  scampiadroxus e poderi torrat a totus is féminas Micheli. A issas, custu circadori de beridadis, intregat is cabudus prus sacrus de custa madassa chi est circhendu de spoddiai, fintzas a ddas giùngiri cun sa Storia prus sentìa e sacra de custa Terra. Sceti candu at a iscapiai dónnia timória e at a nai ca no a s’apariéntzia de su ”cumprèndiri” lassendusì andai a ”intèndiri”  at a arrennésciri a éssiri lieru. De dónnia cadena. E cun sa Luxi agatada in su coru de su Logu de sa Mama.

 

Cantu maias in custu chi parit – a primu bisura – sceti unu contu:  bellu, beni contau, beni téssiu e cun d’una bella scritura ma in beridadi, prus in fundu, unu mori friscu po un’analisi diferenti – cun assimbillus chi a bortas spantant – de sa Storia nostra e de s’identidadi, di óminis e de pópulu; unu sentidu bardaneri chi torrat a pillu cosas impetas in is logus prus fungudus de sa memória.

Su modu praxili de sa scritura dd’agiudat a no èssiri biaxi tropu grai  po sa menti, ma bértulas di oru po su coru. A ddu lìgiri, a gosai cust’esperièntzia fendidda sa nostra puru e a dd’abèrriri is gennas de s’ànima est  totunu.

 

Est una storia de Luxi, custa. Cumentzat cun d’una lantiedda e si fait Luxi manna. No si potzu nai comenti, ca si nd’ia a tirai su prexu de ddu lìgiri e crèsciri cun custu libru ca, si parit, chi  in custu sinu de sposa pipia si cuit unu mistériu mannu e tochit  a dónniunu de nosu a circai de ddoi intrai cun umiltadi e disìgiu de ”intèndiri”.

Nàrat Giusepi Pili chistionendu de is feminas chi scint e connoscint Le Parole e  ”l’antica lingua dei padri”: ”Eppure non era alla coscienza che le parole di quelle donne s’erano rivolte, ma a qualcosa di più intimo e insondabile, qualcosa che giaceva nel fondo della sua anima, e forse nell’anima di ogni abitante dell’Isola, da tempi immemorabili.”