Silanus 1991

Sozu in gara

Masala in gara 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Congruimos s’imprenta de sa gara de su 31 de austu de su 1985 in Samugheo pro Santu Basile Magnu de Cesarea cun Peppe Sozu, Frantziscu Sale e Marieddu Màsala in su palcu. Custu est su segundu tema chi tratat un’argumentu pius lebiu: cojuadu chene fizos, cojuadu cun fizos e bajanu. Sun 54 otavas in totu, 8 ebbia in mancu de sas de su primu tema, custas puru interpretadas a dovere dae sos cantadores. In cussa gara s’edade de sos tres artistas fut custa: Sozu 71, Sale 53 e Màsala 50.

 

1. Sozu (1’32”)

Tocat chi calchi versu a terra imbole

si poto dare gioja e recreu

sentza mirare ne fogu ne sole

no m’interesso ’e cussu in-d-unu neu:

arrivadu est su nou tema meu

chi so cojadu ma no tenzo prole.

Non mi la passo sa vida in fastizos

ma maridu e muzere chena fizos.

 

 

2. Sale (1’16”)

Su prima tema chi tenio, s’ària,

ormai l’amos a parte lassadu.

Adamo su prim’ómine criadu

sa cumpagnia nachi est necessària

però deo la penso a sa contrària,

infatis a sa sola so restadu

prite in su tema chi m’an postu in manu

devo cantare sa parte ’e s’’ajanu.

 

 

3. Màsala (48”)

Poi chi l’amos cantadu un’oreta

su primu tema l’aimis suspesu

ma non lassamos s’òpera a su mesu

ca est dovere a la fagher cumpleta.

E su segundu tema che poeta

léggidu bene mi l’apo e cumpresu.

e poto narrer cuntentu e siguru

chi so cojadu e tenzo fizos puru.

 

 

4. Sozu (1’14”)

Sale ch’est arrividu tropu addane

cando Deus a s’ómine lu at fatu:

deo che poto andare a-i cuddane

e cun Eva e Adamo bisto gratu.

Però Abele fit bonu che cane

e Cainu lu fit malu che batu:

deo cun Eva mia isto vicinu

e no chelzo a Abele e ne Cainu.

 

 

5. Sale (1’05”)

Deo apo preferidu un’ambiente

chi da su ’ostru est diferentziadu.

A bois at tentadu su serpente,

infatis cussu bos at ingannadu:

s’est calchi ’olta a mie presentadu

però deo non l’apo postu mente.

Non m’at cumbintu cun sa sua iscola

e so po cussu in sa vida a sa sola.

 

 

6. Màsala (47”)

Tando si non ti cojas solu restas,

nemos ti narat una fémin’ama.

Ma est sa solitùdine unu drama

chi no as a connoscher mai festa

invece ’e sa capella a s’ala dresta

est felice che isposa e che mama

e cuntenta cantende ogni momentu

ja cantat sempre: vivat s’aumentu!

 

 

7. Sozu (58”)

Deo non so in mira ’e piseddina,

non chelzo intrare cun su fedu in gherra.

Ma sa ’e Sale est sa peus ruina,

nàrami: ite che faghes in sa terra?

S’ómine da ch’est solu est una perra,

s’àtera perra est sa sua femìna:

tue nara, Frantziscu, in veridade

ue che tenes s’àtera metade.

 

 

8. Sale (1’05”)

Deo non tenzo isposa e ne fizu

ma paret chi ogni bene apa in podere

ca non verso suore dae su chizu

po campare s’isposa, deves crêre,

e cando chelzo mi ch’’esso a passizu

ca tantu non mi brigat sa muzere.

Sa vida passo in su divertimentu

ca tenzo ’e libbertade ogni mamentu.

 

 

9. Màsala (43”)

Cant’allegria in sa nostra dimora,

pesadu una famiglia numerosa.

E fit muzere mia innant’isposa

e como est mama che Nostra Sinnora

ma sa muzere de Sotgiu est nervosa

ca no est diventada mama ancora.

E no at un’erede partoridu,

ch’’etat sempre sa neghe a su maridu.

 

 

10. Sozu (56”)

Mario, ses faghinde malu azaldu:

de’apo che a tie unu cuile.

Si mi piaghet mi che colco a taldu

e mi nde peso chito a s’impuddile:

cando faghimos unu ballu saldu,

cando faghimos su ballu civile.

Non b’at pitzinnos faghinde buldellu

chi disturben su nostru amore bellu.

 

 

11. Sale (1’03 ”)

A mi la finis cun su ballu sardu

chi non ballas intrea una chidada.

Bessir’a giru si faghes s’azardu

tand’est muzere tua arrabbiada:

si capitat de recuire tardu

in dom’agatas sa janna serrada.

Tando faghides briga e manna gherra

ch’issa colcat in letu e tue in terra.

 

 

12. Màsala (43”)

Ma sa cantone mia est sempre cudda,

su fizu est donu chi Deus imbiat

e sa femìna est comente una pudda

chi cantat solamente cando criat:

cando non criat ja non cantat nudda

e tando paret ch’issa muda siat.

A sa ’e Sotgiu l’est sutzessu gai:

no at criadu e non cantat mai.

 

 

13. Sozu (1’03”)

Màsala chircat in fizos balanzu,

cheret sa domo de fizos piena.

Ma nois semus cumpanza e cumpanzu

e nos godimos sa paghe serena:

che signore agato in domo pranzu

ateretantu s’ismulzu e sa chena.

Ma Sale est chenende in su piatu

ch’a mesudie l’at lintu su ’atu.

 

 

14. Sale (1’03”)

Deo no apo un’isposa vicina

e so lìbberu cando ch’’esso a fora.

Non penso mancu ’e m’isposare ancora

ca a m’isposare mi paret ruina:

ja mi colteggiat calchi signorina

e calchi ’olta una bella signora.

Però a mie cussa non mi trampat:

su babbu chi la tenet si la campat.

 

 

15. Màsala (43”)

Duos si unin de fronte a s’altare,

cant’est bella sa festa nutziale!

Sos aneddos s’iscàmbian a pare,

isperan unu frutu naturale.

A-b-ite no ti ses cojadu, Sale,

puite no ti faghes visitare?

Chie a fémina non si afetzionat

at calchi cosa chi non funtzionat.

 

 

16. Sozu (50”)

Ma deo a m’ispassare e divertire

sempre acordo ’e musica sas notas.

Tue, Màsala, creo non lu potas

ne-i como e nemmancu in s’avenire:

s’a unu fizu còmporas sas botas

a s’àteru bi cheret su ’istire.

Póveru babbu! Pianghet sos dolos

chi li ’ogan sa pedde a chirriolos.

 

 

17. Sale (55”)

Deo, Mario, ti fato a ischire

chi ti ses isbagliadu in su pensare.

Dogni sero mi ch’’esso a passizare

e poto a note talda ricuire:

femina non nde chelzo a la campare

ma ja nd’agato po mi diveltire,

tant’in passizu bi nd’at dogni die

de sas chi sun bajanas che a mie.

 

 

18. Màsala (44”)

Sa famiglia rispeta e riguarda

ca est prémiu e no una cundanna.

Tue passizas fin’a ora tarda

e recuis a domo a note manna

ma lassa sa idea ispavarda

si ch’est sa jae a intro ’e sa janna:

no t’abberin ne fizos ne sinnora

e ses custrintu a drommire fora.

 

 

19. Sozu (47”)

Deo apo una fémina in podere,

caru Frantziscu, ti fato a ischire:

mi poto die e note diveltire

mi leo dogni gustu e piaghere.

Tue da chi no as una muzere

po l’agatare in giru as a bessire:

però sigundu cun chie ti fidas,

ti colcas saldu e frantzesu t’ischidas.

 

 

20. Sale (1’04”)

Penso muzere ’ostra no est maca,

sempre s’istintu sa fémina isfogat.

De su maridu si setzit afaca,

totu si lu carignat e lu jogat:

gai l’intrat sas manos in bujaca

e-i su portafogliu che li ’ogat

ca ses rutu in sa rete ’e cuss’imbrogliu

chi ses ministru sentza portafogliu.

 

 

21. Màsala (43”)

Nde ses fetende una crìtica crua,

Sotgiu, po Sale e-d-est una mania.

Deves pensare chi muzere tua

est ancora a cantare s’anninnia

e cudda die in sa carrela a cua

bi l’at propostu a muzere mia:

nachi si nd’’enit una chida a domo

e chi ’enzat mancari siat como.

 

 

22. Sozu (58”)

Che maridu non so a mamentomo,

de ómine perfetu vivo in grados.

De sa legge ’e s’abborto non nde assomo,

nos podimos giamare fortunados,

ma, Mario, sos fizos de-i como

sentz’isposare sun acopiados.

Tando invece ’e babbu Marieddu

tantos amigos ti jaman correddu.

 

 

23. Sale (1’02”)

Mario at decretadu una cundanna

chi sa vida si passat in fastizu.

E cantas notes si passat in bizu

sentza drommire fin’a note manna

puite cando pianghet su fizu

tocat a issu a li fagher sa nanna.

Po lu ninnare si ponet a prou

sentz’ischire s’est mancu fizu sou.

 

 

24. Màsala (44”)

De mi rimproverare, Sotgiu, in catza,

ses faeddende cun su fele in dentes.

Ma est dae sos fizos, ti nde ammentes,

si populada est domo e piatza:

difatis deo apo discendentes,

moltìplican de sos Màsalas sa ratza.

Tue chi no as fizos ti disperas:

menzus chi cojuadu no t’esseras.

 

 

25. Sozu (43”)

Ma deo cun s’isposa vivo solu,

nos semus apaghende sos disizos.

Tue as fizos minores e fastizos,

si los as mannos as finidu s’oriolu

comperende prosciutu e casizolu

po chi sos mastros aproven sos fizos.

E segundu in su tipu chi t’incociat

su babbu pagat, su mastru lu bociat.

 

 

26. Sale (1’05”)

Tue chi as isposadu un’Elèna

nde ses pentidu e nde patis che cane

ca calchi ’olta ti ch’andas addane,

lassas s’isposa tua in manna pena:

pro alanzare unu bìculu ’e pane

che deves emigrare in terra anzena.

E dae inie as iscramare a boghe:

prite, muzere mia, so inoghe?

 

 

27. Màsala (42”)

Sale, chi ses a su fiancu meu,

non comintzes a m’indiaulare.

Mi’ ch’a si cojuare est un’afare

e unu fizu no est unu neu

e rispeta sas màssimas de Deu

ch’at nadu a crèschere e moltiplicare.

Tue non cresches e ne moltiplicas

e comente ses nàschidu ti sicas.

 

 

28. Sozu (45”)

Si apo acopiadu una pariglia

de azudos perunos no imploro.

De duos fatu nd’amos unu coro

e passamos sa vida a meraviglia:

tue ses in sa camera ’e lavoro

sempr’in chilca ’e assegnos de famiglia.

Da ch’a sa sola non podes cumbàtere

cheres fizos po ti los campar’àtere.

 

 

29. Sale (1’00”)

Dae sa die de s’isposalìtziu,

Marieddu, ti ses postu in afannu

ca ti procurat dogni die ’e s’annu

po fizos tuos tantu sacrifìtziu

e da poi da chi ses betzu mannu

cussos ti ch’an a ponner in s’ispìtziu.

As a narrer cun sa conca incanida:

a-b-ite sacrificadu ap’in sa vida?

 

 

30. Màsala (43”)

Sotgiu, cando ti leas cussu filu

aggiummai mi faghes piedade.

Como b’at prémios de natividade

cun sumas in biglietos de pabilu

poi b’at mastras de maternidade

e bi sunu sas mastras de s’asilu

ch’a mie mi rispetan e m’istiman,

a tie chi no as fizos ti frastiman.

 

 

31. Sozu (44”)

Deo non so pensende in familìa

sa vida mi la leo a mancu in curu.

Ma tue as de passare tempus duru

ca fizos tuos usan rebellia:

prima an fumadu sos mascios ebbia

e como fuman sas féminas puru

ca oltres de bestire e caltzetas

li deves comporare sigaretas.

 

 

32. Sale (

Nissunu isbagantadu mi at sa cascia

ca non tenzo che bois sa pobidda.

Bos sezis isposados po dilgrascia

e cussa bos at sutu ogni mamidda:

calcunu bos la faghet sa fulchidda

a bois andades totu a conca bascia

……………………………………………..

……………………………………………..

 

 

33. Màsala (43”)

No mi rinfaces, Sotgiu, e bista umìle

si no de rier mi ’enit sa gana.

Paret in domo un’asilo infantile,

tzeltu chi los allevo cun matana,

ma b’at cojados chi fizos no ana,

como los sun batinde dae su Cile

e si sun comporende sos anzenos

ma deo non m’abbratzo sos cilenos.

 

 

34. Sozu (45”)

Ma deo ’e fizos non nde tenzo gana

po non bintrare in pena ne afannos.

Sos fizos a s’isposa faghen dannos

sa tua est a trint’annos pilicana

e-i sa mia d’oltre barant’annos

parit ancora una pitzinna ’ajana

chi godit dogni gioja e cuntentu,

no est un’ebba de allevamentu.

 

 

35. Sale (1’01”)

Dae s’isposa as calchi piaghere

s’a su fiancu tou istat unida

ma ja est ispendona, deves crêre,

ca si cheret campada e bene ’estida

e finas duas boltas a sa chida

ja bi andat a su parruchiere.

Sa crìtica li faghen in totue:

issa si faghet bella e pagas tue.

 

 

36. Màsala (41”)

No as muzere ne fizos in dote:

cantu mi pares, Sale, ’e malumore.

Finghimos chi a ora ’e mesanote

t’’enzat a su fiancu unu dolore:

chie andat a giamare su dutore

o s’as bisonzu de su sacerdote?

Sena esser curadu e cunfessadu

as a morrer che cane arrajoladu.

 

 

37. Sozu (45”)

Frantziscu cundennadu est a patire

si s’agatat in pena e in fastizu.

Ma, Mario, t’apagas su disizu

nachi non podes in domo sufrire:

si a denote jamas unu fizu

ti narat: “Macu, làssamì drommire:

mi nde peso manzanu a mesudie,

istanote non so pensende a tie”.

 

 

38. Sale (59”)

Peppe ch’est capitadu in mala iscena

ma bi deviat da prima pensare.

Deo non bi so rutu in cussa pena

cun-d-un’isposa a bi viver umpare:

duos aneddos vicinos a pare

mi paren duos giobos de cadena.

Bois l’azis s’isposa preferida,

sezis ligados po tota sa vida.

 

 

39. Màsala (43”)

Una domo l’allegran sos minores

ca non bi mancat ne boghes ne cantos.

Ma sa ’e Sotgiu at bascios sos umores

ca issa non nd’at nudda e nois tantos:

non bi sun arrivados sos dutores,

com’est fetende promissa a sos santos.

Ma sa mia est devìda diventare

mama sentza curare ne pregare.

 

 

40. Sozu (43”)

Non so pensende a sas oratziones

ca non cheren sos fizos disizados.

Antzis sos babbos sun umiliados

po totucantas sas ribbelliones:

prima fit s’era de sos capellones,

como semus in s’era ’e sos drogados.

E tue procurende casu e pane

nde ses passende peus de su cane.

 

 

41. Sale (48”)

Ma a mie no m’importat de cuss’era,

non mi so isposadu a conca carda.

Cust’istiu sa nostra ìsola sarda

deo l’apo girada tota intera:

unu mese che fio in s’Alighera

e unu mese in sa costa Ismerarda.

M’apo apagadu totu sos disizos:

muzere non mi brigat e ne fizos.

 

 

42. Màsala (41”)

Paritzu tempus ja che fis incue,

de cuntentesa meda as dadu prou.

Ma est felice dogn’isposu nou,

su cojare est costùmene totue:

si non si fit cojadu babbu tou

no ti fis agatadu mancu tue.

Ma ti ses tropu in presse ismentigadu

chi ses fizu ’e un’ómine cojadu.

 

 

43. Sozu (43”)

Ma deo palzo in su regnu celeste,

so cun s’isposa mia sodisfatu.

Frantziscu no est santu e ne beatu

ma sempre in mira ’e sas féminas este:

sun in Casteddu in viale Trieste

aisetende a isse a fogu fatu.

S’imbróssinat su porcu cun sa sue

poi b’andas sididu e bufas tue.

 

 

44. Sale (57”)

Deo la chilco in giru s’aventura

ja chi non tenzo fizos ne muzere.

S’apena de ’inari ap’in podere

mi ch’and’in giru in villaggiatura

ma tue de ti mover as paura

ca faghes che maridu su dovere.

Deo non tenzo isposa e ne dote

e inue m’agato fato note.

 

 

45. Màsala (42”)

Ma sa famiglia est una richesa

e in domo sos fizos medas sunu

ca a da chi nos setzimos in sa mesa

mi los controllo e los passo in radunu.

S’annu passadu bi nd’at nàschid’unu,

cussu est su ’acheddu ’e sa ’etzesa

e cando do a sa vida sos adios

su chi tenzo lu lasso a fizos mios.

 

 

46. Sozu (44”)

Fizos tuos t’abberin su calasciu

e non ti lassan mancu una sesina.

Ma sa ’e Sale est una pantomina

ca de fagher s’amore est in s’iscasciu:

si no agatat in giru femìna

s’at a betare fin’a calchi masciu.

S’arrumban a calch’oru de sa polta

gai setzin a caddu a bolta-’olta.

 

 

47. Sale (1’04”)

Ja bi nd’at de s’’etare manu a chizos

cando si arrejonat de asie.

Sos chi lu sun bajanos che a mie

si apagan sas bramas e disizos

e de cussas muzeres sena fizos

mi sun faghinde sa colte ogni die

po cherrer fagher s’amore a sa cua:

non nd’isco cussa s’est muzere tua.

 

 

48. Màsala (44”)

Ammitimos sa corte chi ti fetan

dogni die, dogn’ora, ogni minutu.

Ma fémina a s’altare non nd’as giutu

e cussas in su fangu ti chi ’etan:

si b’at pianta càrriga de frutu

cussa in su gialdinu la rispetan

però sos truncos coment’e a Sale

sun destinados totu a s’aistrale.

 

 

49. Sozu (53”)

Frantziscu podet fagher s’atrividu

po si leare calchi piaghere.

Ma una cosa ti fat’eo a crêre

e educadu faghe s’individu:

andende a chilcare sa muzere

bi podes agatare su maridu.

E tando est peus de Frantziscu Sale

chi su ’erre lu prenden a mannale.

 

 

50. Sale (1’01”)

Ma Peppe in cale postu si collocat?

No b’at allevamentu in su cuile.

Tando fintzas s’isposa l’est ostile

e de si nde chilcare àteru tocat

ca su maridu est che cuddu fusile

chi tiras su grilleto ma non tzocat.

Solamente maridu issa li narat

però tenet fusile e no isparat.

 

 

51. Màsala (44”)

Però si no as fizos ja non podes,

o Sotgiu, dare a nisciunu consizos.

Dae nois in domo amos fizos

dae sos fizos naschen sos nebodes

e los tentan sos ànghelos custodes,

est unu giardinu pienu ’e lizos.

De me mannos nde sunu e si cuntentan,

a tie non ti cantan ne ti tentan.

 

 

52. Sozu (1’01”)

Si su tema che ’ogamos dae manos

terminamos sas nostras barzelletas

preghende chi s’isposen sos bajanos

e tenzan sas famìlias cumpletas:

vivan babbos e nonnos antzianos,

bidan cojados nebodes e netas.

Ma in su sale si ap’esageradu

pedo perdonu inue apo mancadu.

 

 

53. Sale (1’00”)

S’est chi faghimos su tema conclusu

deo puru ’e finire fato prou.

Est giustu ch’in su tempus betzu e nou

sempr’an de s’isposare tentu a usu

ma chie faghet su piaghere sou

nachi durat chent’annos de piusu.

Tenzan muzere si cheren muzere

si no fetan s’insoro piaghere.

 

 

54. Màsala (42”)

Cando finides mi tocat chi fina

ca devimos finire totostrese

ma in Silanos, su meu paese,

bi nd’apo ’e fizos metade dozina

ma non mi chelzo frimmare cun sese

si de acoldu est sinnora Lina:

devimos arrivare a su ’e sete,

cuss’isperamos chi nascat poete.