nucSu 15 de maju unu milione de sardos, chin diritu de votu, son cramados a si pronuntziare supra custa pregunta ”Ses cuntrariu a sa fraigadura in Sardigna de tzentrales nucleares e de muntonarzos pro sas iscorias radioativas produidas dae issas o ja esistentes?” .

Forsis est sa prima borta chi su pópulu sardu benit cramadu a detzìdere supra una cosa de importu mannu pro s’imbeniente de sa Sardigna e de sa zente sarda. Su 15 de maju donzi sardu det aer in manos un’ischeda referendària chi valet unu milionésimu de responsabilitade e de soberania, at a esser òrganu de unu corpus ùnicu, su pópulu sardu, chi est aspetande de aer vida dae donzunu de nois pro si nche pesare dae sa tzerachia e pessare a conca sua, si mòvere, detzìdere e esser sogetu de s’istória sua e non ogetu de s’istória anzena.

Su 15 de maju bisonzat de votare SI contr’a su nucleare, sas rejones son tantas.

S’energia nucleare costat de prusu.

Chene contare sos costos de ismaltimentu de sas iscórias radioativas pro 250 miza annos nessi, su costu de su kwh nucleare potet superare sos 6 c€ contr’a sos 4.5 c€ de s’eòlicu, sos 5c€ de su solare e sos 4.96c€ de su carvone. In umbe su kwh nucleare costat de mancu in bulleta, comente in Frantza, est ca su restu lu pacan in sas tassas chi servin pro parare sas ispesas militares de sas potèntzias atòmicas.  

Est un’energia de monopóliu.

S’uràniu est monopóliu de 4 sotziedades: Areva, Urenco, Rosatom e Usec chi nde faghen su preju a gariu issoro. Uràniu cumbeniosu bi nd’at pagu: Est beru chi uràniu bi nd’at in sas rocas e puru in mare ma pro che lu bogare bi cheret prus energia de cussa chi est in gradu de generare. Solu pagas cavas son cumbeniosas.

Sas tzentrales nucleares son sa culla de sas armas prus derruidivas: dae  sas tzentrales nucleares benin su plutónio e s’uràniu impoveridu chin sos cale si frabbican sas armas usadas in sas gherras beras e fintas. Su nucleare serbit prus a s’iscopu militare, non tzivile.

Sos primos a s’ammalorare dian a esser sos pitzinnos.

Iscientziados e espertos in tzerachia de sas lobby de su nucleare non poten cubare chi sos pitzinnos chi naschin a curtzu a sas tzentrales, puru de sas chi son tancadas, son sugetos a sa leucemia 5 bortas de prus de sos fedales chi istan a largu.

Sas tzentrales nucleares costan meda (mìnimu 9 miliardos de euros) e bi cheret meda tempus a las fraigare (10 annos nessi), duran pagu (màssimu 30 annos), lassan 25 tn de iscórias radioativas a s’annu e issas matessi son iscórias radioativas periculosas e nessune nd’at galu demolidu una, ca costat prus de la fraigare.

Sas iscórias chi nde suvenin son periculosas pro meda tempus, 250.000 annos, e nessune in su mundu est galu resessidu a atzapare logos sicuros pro las colloire.

Sas tzentrales nucleares son periculosas in cada logu e galu de prus lu dian esser in Sardigna.

– Sa Sardigna est un’ìsula e in peruna ìsula in su mundu b’an postu tzentrales nucleares.

– Sa Sardigna at unu territóriu prus minore de cussu chi an evacuadu intundu a sa tzentrale de Cernobyl  e si diat sutzeder unu dannu grave nessuna si la diat iscampare ca esséndebi su mare a intundu sos sardos dian restare intrapulados.

– Diat militarizare galu de prus sas Sardigna faghèndende una caserma manna pro amparare sa tzentrale impedinde sa libera circulatzione de sardos e de turistas chin totu sos dannos chi nde dian subenner.

– Diat fagher dannu a sa màtzine galana chi su mundu at oje de sa Sardigna, nessune diat prus disizare de bi fàghere turismu e totu su chi produimus, vinu, casu, sarditza, maestrias d’arte …., diat restare chene comporadu.

– Sa tzentrale si diat bufare unu miliardu de mc de abba, 300 mc a su sicundu, tirandechelu a su pastoriu, a su massariu, a s’indùstria e a su turismu. Totu s’abba de su Tirsu non li diat bastare.

– Sa tzentrale diat fagher de sa Sardigna unu puntu sensìbile in casu de gherra e diat esser sa prima a esser bumbardada dae terroristas o dae aèreos inimigos chi cheren fagher mancare sa currente a s’Itàlia.

A sa Sardigna su nucleare non servit.

– Non solu amus sole e bentu in abbundàntzia pro fàghere energia rennovàbile ma puru amus digas e bacinos ìdrigos in gradu de ammuntonare energia potentziale pro superare sa discontinuidade de s’energia rennovàbile. Semus unu de sos pagos logos prontos a intrare in s’internet de s’energia rennovàbile, chin una smart grid sarda de cullegare a sa Super Grid europea chi, pro cullegare sa tzentrale eòlica de 100 GW de su mare de su Nord chin sa tzentrale termodinàmica de su Sahara,  colat in Sardigna.

– A sa Sardigna sa tzentrale non serbit binas ca sa currente chi issa faghet sa rete elètrica  sarda non la potet retzire e tramite su cavu novu SAPEI che la dian mandare in Italia e nois a pustis, si nde cherimus, la depimus comporare da sos continentales.

Sa tzentrale nucleare serbit a àtere.

– S’Italia, ponende sa tzentrale nucleare e sas iscórias in Sardigna, chin s’iscusa chi est terra non sìsmica, si nde at dontzi cumbénia a ispesas de sos sardos e in casu de dannu su disastru non la diat tocare prus de tantu.

Pro nos cunbìnchere o custrìnghere an a fagher de totu:

– Promissas de traballu a sa crasse laboradora sarda disocupada e a sos pastores in crise niedda.

– Fàulas de iscientziados, sociòlogos, fìsicos de regime pro nos cumbìnchere chi no amus àteru isperu si no su nucleare.

– Promissas de regalias e de meleschèntzias dae parte de su gubernu e de sos onorevoleddos chi s’an a faghere domo pro domo.

Ùltima risorsa at a esser cussa de cubare unu iscontru sotziale chin unu iscontru polìticu, contra o pro Berluscone, custringhende sa zente a si ischierare in defensa de sa trintzera pulìtica sua e non de sa Sardigna e de sa zente sarda.

S’arma nostra de defensa, nd’amus una solu:

Su PÓPULU SARDU, s’arma nostra prus forte semus nois matessi, solu si sos sardos an a ischire esser pópulu an a poter detzider s’imbeniente issoro.