Con Sotgiu a Carbonia nellottobre 1954

 

 

 

 

 

 

 

 

Làcanas at seberadu de intregare dae s’ora de sa prima presentada paritzas pàgines a sa poesia cantada subra sos palcos in totu sas bessidas de sa rivista. Sos séberos benin dae garas fatas tempus meda innanti de oe –custa est de 28 annos como- chi amus frimmadu in nastru pro las ammentare semper, a prou de sa virtude criadora de sos mezus cantadores de tota s’istoria de sas garas in poesia.

Custas 24 otadas sun unu tretu de su primu tema cantadu in Tresnuraghes pro Santu Tiriagos dae Peppe Sozu e Remundu Piras in su mese de Austu de su 1975. Su tema puru est una raridade: una joba de contrarios (pregadoria e frastimu) chi no cumbinaiat meda de intender in sas piatas mancu tando.

Sos nùmeros chi sun a prope de sos nùmenes de sos poetes sun riferidos a su tempus chi b’an postu a cantare otada pro otada, chi jambat de continu.

Cando an fatu custa gara manu-manu in sa piata de Tresnuraghes Pepe Sozu teniat 61 annos cumpridos e Remundu Piras nde deviat cumprire 70.

Isperende de aer tentu un’idea deghile a sos isetos bostros, dimis chèrrere chi nos fatedas a ischire ite nde pensades: si andat bene unu séberu che-i custu o si lu dizis prefèrrere pius cultzu o puramente pius longu. Cunfromma a su chi nos signalades bois amus a faghere nois.

 

1. Sozu (1’ 17”)

Un’esordiu a sa mezus manera

no isco si sa zente at divertidu.

Ma deo resto a su mancu in s’ispera

non b’apet umbra in perunu individu.

Como su tema a palcu nde an batidu:

in parte mia est sa preghiera.

E non mi paret una istrana cosa

ca ja tenzo una fide religiosa.

 

2. Piras (1’ 13”)

Tue as fide in Cristos e Maria

chi ti proteggiàna no est crudele:

ca ses unu catòlicu fidele

t’an dadu in tema sa pregadoria.

Ma si bos naro it’est sa parte mia

ja no est cosa de saba e de mele

proite a Peppe l’an dadu a pregare

e a mie m’an dadu a frastimare.

 

3. Sozu (1’ 09”)

Lu ses in palcu su meu rivale

ma mi pares rivale puru istranu.

Non lu so sempre a rosariu in manu

ma sa fide est sa cosa printzipale.

A da chi mi nde peso su manzanu

mi fato de sa rughe su signale:

e prima ‘e mi drommire ateretantu

mi fato ‘e Cristos cussu signu santu.

 

4. Piras (1’ 03”)

Ma tue est a pregare netzessariu:

pregas a s’alba che a su tramontu.

Deo invece o siat ca so tontu

o siat ca ni ch’’eto a su contrariu

no b’at bisonzu chi lee su rosariu:

sos frastimos los beto chena contu.

Mi piaghet a frastimare gai

a s’afaìu e no los conto mai.

 

5. Sozu (60”)

Ma como intaulamos s’arrejonu:

de ti l’ispiegare nde so gratu.

Ma sos frastimos chi girare as fatu

nde torran calchi ‘olta a su padronu.

Da chi prego divento pius bonu:

cun su chelu mi ponz’eo a contatu.

Insumma chie pregat mai penat

invece si frastimat si avelenat.

 

6. Piras (57”)

Ma deo intro su coro apo su fogu

chi mi ponet continu ‘e malumore.

Biazos meda naro a su Segnore

chi m’aggiuet a tempus e a logu:

invece de recreu ‘enit dolore

e tando a frastimare do s’isfogu.

Frastimo su dolore e no a Deus

mancari puru chi mi fetat peus.

 

7. Sozu (53”)

Ses frastimende su tou simìle

in bidea ‘e lu ponner in guai

ca s’esserat sa limba unu fusile

tue dias bochire zente assai.

Ma s’educadu e omine civile,

ammentadinde, no frastimat mai.

Sa preghiera est in sa religione

e-d-est morale e educatzione.

 

8. Piras (1’ 04”)

Sa preghiera l’imparan continu

dae pitzinnos finamenta a taldu.

Ma s’òmine est prepotente e ispavaldu,

a sa ribellione at sempre inclinu:

sa preghiera imparan in latinu,

a frastimare frastiman in saldu.

E frastiman in giaru e a sa cua:

dognunu irrocat in sa limba sua.

 

9. Sozu (56”)

Ma su frastimu est su faeddu feu,

su peus chi dognunu at imparadu.

Deo prego in totue imbenujadu,

forsi ti ries cando creo in Deu.

Fato su contu de tue un’atéu:

da chi frastimas ite nde as bogadu?

E cale beneficiu nde as connotu?

Paris umiliende a tie etotu.

 

10. Piras (54”)

Ma deo so continu a pesa-rue:

in Deu, ti cunfesso, ja be-i creo.

Nara, sos benes ch’asa tentu tue

poite no los poto tenner deo?

Mi dat su male e gai mi lu leo

però juto sa limba mue-mue.

Da m’aer dadu male no l’istimo:

invece ‘e lu pregare lu frastimo.

 

11. Sozu (51”)

Sa preghiera ponz’eo in risaltu

e preghende divento pius bonu.

Ti giras tue a s’eternu padronu,

in frastimos li cheres dare assaltu.

Ma amméntadi chi Deus ch’est in altu

tantu no nde l’imbolas dae su tronu.

No setzit in cadreas ispeadas:

ammenta chi frastimas in debbadas.

 

12. Piras (51”)

Tue mi naras ch’in altu b’est Deu

e fatu in altu s’at sa sede sua.

Tue pregas in giaru e no a cua,

deo frastimo colcadu che reu.

A boltas pigat su frastimu meu

e no pigat sa preghiera tua

ca a Deus su frastimu lu surprendet

però sa preghiera no l’intendet.

 

13. Sozu (57”)

Giobbe no at fallidu unu minutu,

no tzedit de s’inferru a sa puntiglia

ca pregat fin’a Deu a meraviglia

da ch’est apiagadu in terra rutu

chi sos fogos sa fama li an distrutu,

sa morte l’at leadu sa famiglia.

Ma restat frimu in su pregare sou:

at benes e famiglia dae nou.

 

14. Piras (53”)

Cussas de Giobbe paren totu frascas:

a pitzinnos las nara, no a mannos

ca s’òmine da ch’at males e dannos

si frastimat da cando est in sas fascas.

Narat: a nde ‘ides malas pascas,

malora, malas dies, malos annos.

E-d-est cun su frastimu chi lu narat

da issu cando nemos bi l’imparat.

 

15. Sozu (55”)

Una frasca mi naras pro mania

ma no ti poto apagare ogni brama.

S’esseran mama tua o mama mia

de fizos allevadu nde ana un’ama:

est totu preghiera s’anninnia

ch’in-d-una culla cantat una mama.

O si no una mama ‘ògami a pizu

frastimende in su bàntzigu su fizu.

 

16. Piras (54”)

Deo non b’apo, no, dubbiu poltu

però sas mamas po santu consizu

frastimos noos nde ‘ogan a pizu

chi mancu s’inteligente nd’at cumpoltu.

Ma una mama chi l’ ‘ochin su fizu

ja frastimat a chie bi l’at moltu.

Ammito chi su fizu meda istimat

ma a chie bi lu ‘ochit lu frastimat.

 

17. Sozu (55”)

No bogat de frastimos una fascia:

no ti nde podes dare cussu ‘antu.

Da chi su fizu li est moltu ‘e dilgrascia

est preghiera mesciada a piantu:

pregat sende su fizu intro sa cascia

poi lu pregat in su campusantu.

No si cunfundet mai sas bideas:

po isse pregat a notes intreas.

 

18. Piras (53”)

Tue no m’as cumpresu e pones neu

e paret chi ti ch’andes a un’ala.

Una mama a su fizu moltu est feu

chi piangat e preghet ‘asi a gala.

Narat: chie at moltu a fizu meu

molzat de una morte pius mala.

Chi lu ‘ia incravadu e sutamissu

e che a fizu meu molzat issu.

 

19. Sozu (47”)

Ses cumbinende un’ateru reatu:

su frastimu ti ponest in peleu

ca no frastimat sa mama ‘e Deu

a Anna ne a Caifa ne a Pilatu.

Narat: prite azis moltu a fizu meu?

Fizu meu niente no at fatu.

Sa mama chi frastimos bogat fora

no s’assimizat a Nostra Signora.

 

20. Piras (56”)

Nostra Segnora po bona foltuna

naran chi est sa santa de sas santas.

Però Nostra Segnora bi nd’at una

e mamas seculares bi nd’at tantas

e frastiman su sole e-i sa luna

dae sa crista fina a sas piantas

ca una mama chi su fizu istimat

a chie bi lu ‘ochit lu frastimat.

 

21 Sozu (52”)

Si una in chentu nd’as solu agatadu

ja no as una causa risoltu.

Unu fizu chi morit dilgrasciadu

lu pianghet sa mama a pilu isoltu

ndnde a Deu: prite mi l’azis dadu

in custu istadu pro lu ‘ider moltu.

Mezus deo no l’aere connotu:

ma pianghinde e-d-est preghende etotu.

 

22. Piras (1’ 02”)

De l’ ‘ider sanu ja tenet disizu:

no est mama comente e-i sa tua.

Nostra Segnora no at assimizu

cand’at piantu sa dilgrascia sua:

s’at frastimadu Cristos chi l’est fizu

issa nessi at frastimadu a cua.

Pius a prestu chi no l’an intesa

e bi nd’at medas chi no l’an cumpresa.

 

23. Sozu (54”)

Ma si in Maria dubbios bi agatas

nàrami inue as poi àtera ispera.

Sas deidades de dogni manera

las an de preghieras sodisfatas:

totucantas sas chejas las an fatas

po esser centros de sa preghiera.

A gianna abbelta o a Gianna serrada

sempre zente preghende imbenujada.

 

24. Piras (55”)

Ma dognunu frastimat s’inimigu

e lu frastimat cun altu sucutu.

Gesu Cristu a pregare fit amigu

e odiu a niunu no at giutu

e malaitu at s’àlvure ‘e sa figu

da chi l’at aciapada chena frutu.

Cristos at frastimadu e be-i creo

e pretendes chi no frastime deo