Si nd’est andau po sempiri in is mesis passaus, su 21 de friargiu, po mori de un’incidenti cun sa machina. At lassau una surra de amigus, chi ddi ‘oliant unu beni macu, chena fueddus e chena pòdiri fàiri nudda chi non arregodai cust’ómini bonu chi meda at donau a su mundu de sa mùsica italiana.

Franciscu Di Giacomo fut nàsciu in Sardigna, in La Caletta fratzioni de Siniscola, in su 1947 ma a s’idadi de cinc’annus sa familia sua si nd’est andada a cicai fortuna in su Làtziu, a Roma. In sa vida sua at arregodau sempiri is annus sardus, si dd’alluiant is ogus candu incumentzàt a fueddai de su babbu chi ddu portat a cuaddu e de cussa ’omu ingiriada de lionis e ispina sorigina.

 

Ómini mannu e grussu cun s’arba longa meda e cun sa ‘ogi de tenori, Di Giacomo, in su 1971 benit acostiau de su tastierista Vitóriu Nocenzi, chi tempus prima iat fundau, cun su fradi Giuanni e atrus, sa truma Il Banco del Mutuo Soccorso, chi fut cichendu unu cantanti. Nocenzi, cicàt coment’e cantanti unu chi podiat assimbigliai a Mick Jagger de is Rolling Stones, pilus longus e langiu, ma candu intendit sa ‘ogi de Franciscu cambiat su modu de biri e s’acuntentant de cust’ómini chi totu pariat ma no unu cantanti rock.  In pissu de palcu sartàt che unu grillu e su sonu chi faiat sartendu diventàt parti de su cuncertu.

 

Sa bogi de tenori chi teniat diventat inderetura su sinnu de su Banco e sa band incumentzàt a pagu a pagu a si fàiri connòsciri. Po pòdiri fueddai de Franciscu Di Giacomo iat a tocai de chistionai de totu un’era musicali. Issu est istétiu, cun atrus coment’e is New Trolls, Le Orme, La Premiata Forneria Marconi e is Area, rapresentanti de cussu tempus, seus chistionendu de is annus 70 prus che totu. Fut meda difìcili po is grupus musicalis italianus a tenni non feti sucessu ma a èssiri pigaus in cunsideratzioni de sa crìtica. Difatis is gióvunus, e non solu, funti totu pigaus de sa mùsica chi erribbat de foras, Inghilterra e América prus de totu, e non donaiant crobba a sa cosa italiana.

 

Meda abistus, est de nai, funti istétius is meris de sa domu discogràfica Ricordi a si ddus portai de sa parti insoru e a iscumìtiri in pissu de custus piciocus. Su primu trabbagliu chi faint paris otenit unu sucessu aici mannu chi mancu issus ddu e creiant.

Is primus tres album de su Banco (Darwin, Banco del Mutuo Soccorso e Io sono nato libero) funti sinnaus de su géniu sû. Candu cantàt in pùbblicu ndi beniat a foras sa personalidadi sua: potenti, prena de bisus, càrriga de is umoris sûs e medas bortas finas trista ma cun-d-unu coru chi s’oberiat a totus.

 

At portau cultura arta in su movimentu giovanili, in annus difìcilis e de continuas guerras anintru e foras de ‘omu. Su prus de is testus de su Banco funti scritus própiu de Di Giacomo. Testus prenus de allegorias, de fueddus non cumunus, de poesia in màsica. Sa bogi sua, eus giai nau, fut de tenori e non teniat nudda e ita biri cun cussas de is rockers sempri serregadas e  prenas de fumu. Sa sua fut pulia, beni impostada, cuasi de stùdiu e non s’arregodat, a memória, chi apat pigau, cantendu, mai una stonadura. Binta est istada, in is annus, sa bataglia contras de unu rock tostau fatu de maladitus.

 

Su Banco, in cussus annus, est diventau unu puntu de riferimentu de su rock italianu e incumentzat a bessiri de is làcanas italianas e a si fàiri connòsciri foras puru cun medas cuncertus e discus, tradùsius finas in atras limbas.

Finas candu non totu giràt beni po sa truma de su Banco, coment’e in is annus ’80 candu sa creatividadi sua fut unu pagu andendu a peréula, Di Giacomo poderat sa morali e sa passioni sua.

At scioberau, pustis, de biviri in su monti atesu de sa citadi e is bessidas in pùbblicu funti sempiri prus pagas ma sempiri gentili cun totus candu si presentada s’ocasioni de chistionai de sa stória sua de de cussu chi at fatu cun su Banco.

Iat fatu custu séberu po essiri prus acanta a sa natura e po si pòdiri dedicai a sa passioni prus manna chi teniat, a pustis sa musica: sa cogina. Pràtigu de coginas regionalis, si fut obertu finas una scola aunia pariat de àiri agatau sa realizatzioni e sa felicidadi sua.

 

Curiosu meda su fatu chi su regista Federico Fellini d’apat fatu recitai, cun partis piticas, in tres trabbaglius: Satyricon in su 1969, Roma in su 1972 e Amarcord in su 1973.

Franciscu Di Giacomo fut un’ómini bonu, onestu e durci che-i su meli comenti sa ‘ogi sua chi irliscinat in is cantzonis. In friargiu, candu si nd’est andau, ascurtai “non mi svegliate, per piacere” tenit totu un’atru significau, is corus de totus funti prus irbùidus.

 

 

 

Is album de su Banco

 

Darwin! (1972)

Banco del Mutuo Soccorso (1972)

Io sono nato libero (1973)

Banco (1975)

Garofano Rosso (1976)

Come in un’ultima cena (1976)

As in a last supper (1976)

…di terra (1978)

Canto di primavera (1979)

Capolinea (1979)

Urgentissimo (1980)

Buone Notizie (1981)

Banco (1983)

…e via (1985)

Donna Plautilla (1989)

Da qui Messere si domina la valle (1991)

La storia (1993)

I grandi successi (1993)

Il 13 (1994)

Le origini (1996)

Antologia (1996)

Nudo (1997)

No palco (2003)