Eus scritu de Pieràngelu Bertoli e Roberto Vecchioni, si podit lassai a un’ala Franciscu Guccini? Nou, non si podit, ca est unu de is maistus prus mannus de sa cantzoni italiana. Non feti cantacontus, ma scritori de romanzus puru e calencuna borta atori, Guccini est cussu chi si podit nai unu de is artistas musicalis prus poliédricus chi s’agatant. S’interessat de lessicologia, glottologia, etimologia, dialetologia, tradutzionis, tiatru e at iscritu cantzonis finas po atrus.

Figliu de un’uficiali de posta, Franciscu nascit in Modena in su 1940. Candu su babbu benit lamau in guerra inderetura cun sa mamma si nd’andant a bìviri cun is nannais in Pavana, in s’Apenninu tosco-emilianu. Po sa formatzioni de Guccini custus ant essi is annus prus bellus e de importu, difatis própriu a custa biddigedda e a is montis sûs at a intregai su primu lìbburu, Croniche epifaniche. Medas de is cantzonis suas ant a chisionai de custu logu. A pustis de èssiri torraus a biviri in Modena, a s’acabbu de sa guerra, Franciscu in su 1958 si diplomat in is scolas magistralis. Cumentzat a trabagliai fendu su giornalista po sa Gazzetta di Modena: po dûs annus fait unu pagu de totu. At a arregodai custu tempus nendu ca “cumentzaia a chissi e andaia a innantis finas a su noti po bintimila francus a su mesi”. Tra totus is artìculus chi at iscritu fendu su cronista agatat un’importu mannu s’intervista a Domenico Modugno, chi tandu fut connotu de is perdas puru. Propiu s’atóbiu cun su cantanti pugliesu ddu cunvincit a iscriri sa prima cantzoni: L’antisociale. In su 1960 si nd’andat a Bologna e cumentzat a connòsciri sa musica rock e a fàiri parti de is primas trumas musicalis comenti de I Gatti chi a pustis de una pariga de annus s’ant a scagliai cun I giovani Leoni de Maurizio Vandelli pesendudendi s’Équipe 84. Acabau de fairi su militari sighit is stùdius in s’Universidadi de Bologna e po custu non bolit intrai in sa truma de Vandelli. Tostaus meda funt stétius is primus annus de cantanti de Guccini: is primus album de su maistu modenesu non ce dda faint a si fairi connosciri. Feti candu cumentzat a trabbagliai cun I Nomadi su nòmini sû benit connotu de su pùbblicu. Is primus cantzonis chi girant in is arràdius e in is cuncertus funt cussas prus famadas: Dio è morto, Noi non ci saremo, Auschwitz.

Est su 1972 chi ddi donat fama e gloria cun s’album Radici. Una de is cantzonis de custu LP est passada a sa stória: La locomotiva, cantzoni chi fueddat de unu contu sussediu: in sa cantzoni si chistionat de oguagliàntzia, de giustìssia sociali e de libbertadi. Sa cica eterna de is arreìginis est s’idea ghiadora de Radici. S’identidadi est sempiri stétia de fundamentu in dogna trabbagliu de Franciscu.

Sa natura de intelletuali chi podint tenni is cantzonis suas non certat cun s’ànima brullana, istriónica, scheta e spassiosa chi tenit candu cantat in is cuncertus.

No est ómini chi s’induglit po andai a innantis, ma est sempiri stétiu a schina ’ereta. Est de prus de cincuant’annus chi cantat e benit ascurtau oi puru de is prus gióvunus. Est unu de is pagus esémpius chi podeus fàiri de cantanti de prus generatzionis, benit ascurtau de is nonnus chi ddu ant fatu connòsciri a is figlius e a pustis a is nebodis. Is temas chi umperat si perdint in is làcanas de su tempus e totu custu fait de Franciscu un’artista de su presenti e de su benidori. De una pariga de annus a-i custa parti s’est orrósciu de fàiri concertus: est fadiau, Guccini, e prus che a is cantzonis est dedichendusì a iscriri lìbburus. In cust’arti puru non faddit ca est unu chi scit su chi est fendu, nce dda fait a iscriri de sagìstica e de narrativa, de arti e de fumetus. At donau vida, paris cun Loriano Macchiavelli, a su maresciallu Benedetto Santovito chi s’agatat in is contus chi scrint. Non si frimat mancu a is lìbburus e benit cumbidau de registas amigus, Mingozzi, Angelucci, Ligabue, Pieraccioni, Pietrangeli, a recitai, sempiri gioghendu e mai pighendu sa cosa in su sériu, comenti at sempri arregodau.

In su 2013 in su mentris chi funt votendu s’eletzioni de su presidenti de sa Repùbblica at pigau dûs votus. A pustis de àiri fatu su giornalista, su professori, su cantanti, su scritori, s’atori, nos si dd’eus a agatai in su Quirinali?

 

 

Màuru Mura

 

 

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021 LR 22/2018, art. 22”.

 

 

Foto: https://www.francescoguccini.it/biografia/