Pro lassare arrastu. De unu babbu chi at tentu una vida normali, ma no ordinària. Antonio Canu at fatu po 40 annus su massàiu, in Austràlia. Un’ómini “made in Durgali”, unu marineri chi si fut fuiu de sa Sardigna in era fascista. Persighiu poita ddu pentzaiant – mancai non ddu fessit nimancu – comunista. Forsis ca teniat modus de fai indipendentis o forsis ca ddu cunfundiant cun-d-unu fradi sû: Pepi, partiu conca a su Nord América e isparéssiu de su totu. Antoni iscriat. Issu fut nàsciu in su 1898 e fut isbarcau a iscusi a Brisbane de su piròscafu Re d’Italia. Oi is iscritus cosa sua funt diventaus unu libru: Il canzoniere del navigante – The Seafarer’s songbook.

 

Gràtzias a su fillu Frank: produtori indipendenti de programas televisivus e arràdiu-fónicus, giornalista chi at cumentzau in su Sydney Morning Herald e chi, de pagu, at fatu programas de atualidadi a sa Nine Network a Sydney. Frank s’est laureau in litras a Sydney in s’84 e at acabau s’ùrtimu annu de istùdius italianus cun su màssimu de is votus, laudi e medàllia universitària. “Soi nàsciu in Austràlia in su ’1954” narat. “Su prus giòvunu de una famìlia manna: babbu, mama e 8 fillus. Deu e pobidda mia non teneus fillus, ma fradis mius eia. Funt in 18. Nemus perou iscit s’italianu, adimessi su sardu. Po cussu apu fatu su libru in italianu e in inglesu”. Frank bivit a Sydney de 40 annus, ma est nàsciu in logu de sartu. “In domu fueddaus su durgalesu de Antonio Canu e Serafina Sagheddu in Canu. Cun is amigus s’allegaiat in italianu, cun is australianus in inglesu. Iscia calencunu fueddu feti de italianu, agoa dd’apu istudiau in s’universidadi. Ma po su libru m’ant agiudau Laura Motzo, Pietro Gentile e Paolo Ruzzene”. Antonio si morit in su ’76, in friargiu. In làmpadas su Sydney Morning Herald mandat a Frank a fai is currispundéntzias de Londra. “De igui soi andau luegu in deretura in Sardigna a cicai is parentis. Soi istétiu su primu de sa famìlia (a parti is becius) a torrai”.

 

Frank lompit in cabidanni de su ’76. “In Durgali, acanta de tzia Cipriana e tziu Frantziscu, m’intendia in domu, poita chistionaia su durgalesu. Po issus fut una cosa istravanada su mi intendi. A l’intendes? Allegat bene su durgalesu! naraiant is fradilis”. Frank est torrau a solu e finas cun sa pobidda e is sorris. Ddu sentit meda. “Candu intendu su sardu mi torrant a conca paricias cosas: mama chi atendiat a sa domu, babbu chi faiat su messàiu e iscriat, cantaiat e sonaiat”. A beciu Antonio at aciocau is cantzonis suas in-d-un’arregolta iscrita a màchina. “Deu costoia is iscritus. Ddus bolia imprentai ma sa spesa fut meda”. Cun is tecnologias de imoi – computers e softwares – dd’at póssiu fai. “Apu impreau su sistema Blurb. Fait a biri su libru in su giassu www.blurb.com. Dd’apu arregalau a parentis e amigus in Austràlia, Sardigna, Itàlia, Germània e Istadus Unius. Non dd’apu béndiu, ca no nci bolia guadangiai”.

 

Frank at fatu su libru ca “is follus iscritus a màchina si podint orrovinai” e duncas boliat ponni a cumoni cuss’errichesa innantis chi s’essit pérdia. “Bolia fai onori a babbu, a mama e a totu is disterraus sardus”. Frank iat a bolli chi is chi ligint su libru pighint sa ghitarra e provint a sonai de nou is cantzonis de su babbu. “Is rimas contant contus de sa vida sua de marineri, esiliau e disterrau sardu-italianu-australianu. Cosas bellas e pagu bellas. S’istima e su minispréxiu”. Antonio iscriat luegu sempri in italianu, cun is amigus perou cantaiat in sardu e faiat is garas. “A dolu mannu miu non teniaus unu registradori, in cussu tempus. Tandu candu andu in Sardigna mi grandu praxit a intendi is cantadoris in is festas”. Unu fradili de Durgali, narat Frank “pentzat ca babbu siat torrau in Sardigna po mori de su libru. Est un’idea chi andat meda a mei puru”.