LOCANDINA A MORTEAgoa de La fontana di Morù (2008), Gianluca Sulis – regista nàsciu a Tonara in su 1971, una laurea in litras modernas e unu trabballu de professori in is liceus clàssicus e iscientìficus – torrat cun-d-unu film nou: A Morte! Una pellìcula de centu minutus euba, cun coragiu e abbilidadi, contat sa realtadi sociali de s’Itàlia de oi, e non timit a denunciai unu sistema chi, po parti manna, si reit in pissu de manixus e fàulas.

 

 

S’istória: Marcu (interpretau de Marco Biscardi), unu piciocu laureau de pagu, est in cica de buscai trabballu. In su fratantis istùdiat po si pigai una segunda laurea e, po cuberai dinareddu, fait su clown po is pipius. Arrabiau e orrósciu po totu su chi est biendu – professoris chi no imparant nudda a is discentis e polìticus chi imprenint de fueddus bùidus sa genti -, decidit de si furriai a custa situatzioni. Cun-d-una scincidda de rebellia, sercuestrat dûs sìmbulus de sa decadéntzia morali de sa sociedadi: unu professori sû e unu polìticu.

 

Ci ddus portat a una mena abbandonada e, in igui, ddus interrogat de continû, po cicai de cumprendi poita totu custu mali afrigit sa sociedadi italiana. In A Morte! c’est s’arrennegu, sa gana de revolutzioni, ma finas e s’amori – trumentau, e non podiat che essi aici -: tra Marcu e Sara (Barbara Devigus). E no amancat, forti, s’elementu simbòlicu, rapresentau de unu ‘rei de su mali’ chi gosat a fai corrias ladas de sa peddi allena. Marcu, mancai siat segudau de dónnia parti de is investigadoris, si ponit issu etotu a cicai custu ‘rei’, e de margiani cun is canis infatu si mudat in lupu… Sulis at girau custu film totu in Sardìnnia: in Casteddu in parti manna, ma finas in Guspini, in sa mena abbandonada de Montevecchio, a Tertenia e a Tonara. Su film est costau 50 mila éurus, prus 15 mila de post-produsioni, e at tentu unu contribbutu piticheddu de is cumunus chi ant acólliu is iscenas (Casteddu, perou, ancora no at sardau su contu… Sa Regioni puru, chi at erriciu sa domanda de patrocìniu, est latitanti).

 

Dinai chi no est pimpirilla po custu giòvunu ghiadori, chi difatis si chesciat: “Is registas sardus arrennescint a girai is film poita erribbat su dinai o de su ministériu o de sa Regioni. Chi unu s’est fatu unu nòmini ddu pigat, ma depis abarrai in donnia a tocai s’’enna de is polìticus. Non s’est mai inténdiu de unu polìticu chi nerit de fai unu film a unu regista. Una cosa ch’iat essi normali puru, invecias innoi est machìmini”. In dónnia modu, su 21 de austu de su 2009 cumentzant is ripresas, cun-d-una troupe de una bintina de personas, medas trabballendu a mesa franca. “Su de bonu est chi, sardus chi funt foras in su cìnema, funt benius a mi donai agiudu, ca ant cumpréndiu cant’est de importu a fai unu film in Sardìnnia. Mancai cun pagu dinai. Su diretori de sa fotografia puru: Claudio Marceddu, est de Uda e est de annus in Roma”.

 

Po A Morte! funt istétius imperaus trastus de artu livellu, afitaus. Passai su mari bolit nai a ispendi. Bastat a pentzai a su viagiu de is atoris chi, mancai professionistas – coment’’e Marrico Gammarota – ant trabballau gratis. Duncas una gherra, chi perou Gianluca Sulis at bintu cun is dentis, ca custa pellìcula dda boliat fai de averas. E at tentu arrexioni, bastat a nai ca una rivista famada de cìnema natzionali: ‘Film Tv’ dd’at aprétziau meda – cuatru isteddas, su màssimu est cincu – e ca unu festival de Tokyo dd’at cumbidau. E innoi? “Su film est stétiu presentau a su Cineword a mes’’e Idas, e totu est andau beni. Sexentus billetus prenotaus po sa primu dî. Perou totu s’est frimau, sa programatzioni no est andada a innantis e su film no dd’ant donau prus. Né igui e né in is atras salas. No isciu chi est po mori de s’istória chi contu, forsis pagu còmuda, perou tocat a nai ca innoi is salas non tenint peruna gana de promovi su film sardu”.

 

E tandu una pregonta dda boleus fai, chi est sa própia chi fait custu regista tonaresu: ma coment’est possìbbili chi cìnemas chi bivint de su dinai de is sardus si permitant de afossai is pellìculas nàscias in custa terra? E nemus podit (o bolit) intervenni?

 

 

 La fontana di Morù (2008)

 

Una funtana chi bogat abba chi fait perdi su ciorbeddu, is macus de sa bidda e dûs pipius chi bisant de diventai lébius de conca cussus puru… Iscritu, ghiau e prodùsiu de Gianluca Sulis, La fontana di Morù est istétiu girau totu a Tonara cun atoris non professionistas: Valentina Sau, Gianmarco Trogu, Peppe Mura, Modesto Zucca, cun sa partecipatzioni istraordinària de Tino Petilli. Su diretori de sa fotografia est Andrea Treccani. Iscenografia Rosanna Pili. Bestiris Francesca Cau. Mùsicas Matteo Sau, Coro Peppino Mereu. Bessiu a Casteddu in-d-un’unica sala a mes’’e ladamini de su 2008, La fontana di Morù s’est piatzau a su de 43 postus in su week end in Italia, primu coment’’e media de ispetadoris po sala tra is film indipendentis. Su film in su 2008 at partecipau a una setzioni de su Festival de Roma ed est istétiu donau a su Festival de Lisbona s’annu agoa. Giassu web: www.lafontanadimoru.it.

 

 

A Morte! (2010)

 

Iscritu e ghiau de Gianluca Sulis, interpretau de Marco Biscardi, Manrico Gammarota, Giovanni Carroni, Tino Petilli, Barbara Devigus, Stefano Obino, Gaetano Marino, Piero Calabrese, Massimo Sau, Fausto Siddi e cun sa partecipatzioni de is Mamutzones. Fotografia Claudio Marceddu. Iscenografia Arianna Terni, Ilaria Murgia. Bestiris Stefania Grilli. Mùsicas Thank U for smoking, Renato Muggiri. Giassu web: www.amorte.it.