Sa lege 482 de su 99 in s’art.7 e sa lege 26 de su 97 in s’art. 23 istabilint chi est possìbile a impreare su sardu in sos Cussìgios comunales, provintziales, regionales e in cale si siat assemblea pùblica de entes territoriales, siat a livellu iscritu, siat a livellu orale. Ma diat pàrrere chi non càpitet belle mai. Sos servìtzios linguìsticos in medas biddas si sunt interessados de s’aspetu iscritu bortende a su sardu delìberas e àteros documentos, ma s’aspetu orale, chi diat pertocare a sos cussigeris galu no est istadu proadu a fundu. Sos casos ue sos polìticos sardos ant faeddadu in sardu non sunt medas. Su primu Presidente de sa Regione sarda a lu fàghere est istadu Renato Soru in s’editzione de su Prèmiu de Otieri de su 2005 annuntziende sas lìneas de sa Ras in contu de limba. Pustis Soru etotu aiat chistionadu in sardu in àteras ocasiones puru. A nàrrere su beru fintzas Pascale Onida cando fiat presidente de sa Provìntzia de Aristanis aiat giai dae meda chistionadu in sardu in cuntestos diferentes, gasi comente Frantziscu Licheri cando fiat presidente de sa Provìntzia de Nùgoro e peri s’assessore suo de sa cultura Tonino Rocca. Àteros amministradores ant faeddadu in pùblicu in sardu fintzas in sa Provìntzia de Casteddu cun Modesto Fenu, cussigeri de su Psd’Az.

 

Sos esempros bonos mancari pagos duncas non mancant ma, ponende a bandas custos episòdios meda “simbòlicos”, in sas istitutziones sardas sa limba nostra istentat meda a devènnere normale. Si b’at sa lege chi lu permitint, antzis, bi nd’at peri duas, it’est chi privat sos sardos de impreare su sardu in sas istitutziones? E puru sas istitutziones diant dèvere rapresentare sos tzitadinos e, sos tzitadinos sardos, sunt medas, chistionant su sardu. Sa lege 482 e sa 26 narat fintzas chi, in casu bi siat unu cussigeri chi non connoschet su sardu, li devent garantire sa tradutzione, ma est un’eventu raru, e non nos resurtat chi in onni comuna sarda bi siant cussigeris chi non cumprendent su sardu e chi manchet su tradutore. Non balet duncas mancu custu motivu pro giustificare custa farta. Su motivu est semper su sòlitu: sa dificultade de cunsiderare su sardu comente una limba normale, e in fatu a custu, totu sos pregiudìtzios chi connoschimus chi pertocant sa limba. Custa cosa est grave meda e est fintzas una birgòngia: ite diant pessare in Roma, pustis chi finàntziant sa 482 pro su sardu e benint a ischire chi nemos in realidade l’impreat? Est una chistione de dignidade, cara a Roma, ma prus chi no àteru cara a nois sos sardos chi, comente a semper rinuntziamus a s’identidade nostra pròpiu in sos logos chi la diant dèvere defèndere.

 

Est a beru chi fortzis bi cheret tempus e chi sa Regione e sos àteros entes si sunt donende meda de ite fàghere in contu de limba, ma non si resessit a essire dae s’àmbitu “artu” de sos apassionados chi donant su coro pro sa limba pro colare a su livellu prus “bassu” ma normale, chi est s’impreu in onni ocasione de sa limba nostra. A bortas podet bastare pagu e si cherimus no est mancu una chistione de partidu, ma petzi de voluntade. Si in onni cussìgu comunale, in Regione, in sas provìntzias, unu cussigeri leat su coràgiu de intervènnere in sardu semper, calesisiat pregiudìtziu a bellu a bellu diat mòrrere. Oe, nemos podet nàrrere chi sa lege non lu permitit.