Su comitadu de sa Festa de Nostra Segnora de s’annu 1969 in Gergei sebereit pro sa gara de poesia tres cantadores de edade diferente: Remundu Piras, Marieddu Màsala e Frantziscu Mura. Nde resulteit una dispùta de sustàntzia, ondrada e irrichida a ispantu dae paritzas bessidas geniosas.
Cando an fatu sa gara de Gergei Marieddu Màsala teniat 34 annos, Frantziscu Mura 36 e Remundu Piras nde deviat cumprire 64.
- Màsala (57’’)
Cummemorende, Gergei, ses oe
s’Assunta in chelu che Nostra Signora,
sa chi cun Cristos fizu solu eroe
divinos sun in tot’una dimora.
E poi chi che manchia da-e ora
torro a posta po su sessantanoe.
Fina in disizu de ti bier fia,
e ti rinnovo un’istrinta ’e manu mia.
- Piras (1’02’’)
E gai dae nou so torradu:
o bene o male custa isperaia.
Ma a cres chi cando mi che so andadu
chi ch’essera torradu non creia.
Deo no nd’isco si mas invitadu
o ca deo ti fato simpatia.
Ma o goi o gai ja chi acudo:
nessi s’ùltima ’olta ti saludo.
- Mura (58’’)
A da chi fia in sa minore edade
una ’olta in Gergei apo cantadu.
Però mi so de s’annu ismentigadu
ca tempus nd’at passadu in cantidade,
ma menomale mi so ammentadu:
chi che fia a sa festa ’e s’unidade.
Oe che torro pro sa mama ’e Deu:
gratu bos siat su saludu meu.
- Màsala (46’’)
Si ch’’enis pro sa mama de Gesusu
custa est una festa ’e impoltàntzia.
E ja chi semus de su palcu susu
in poesia isperamos bundàntzia.
Ma calicunu peldet s’isperàntzia
nende: a inoghe no torro piusu.
Ma si podet torrare a custu logu:
no ch”etemus sas jaes in su fogu.
- Piras (59’’)
Nachi est sa festa ’e sa mama ’e Gesusu
e-i sa zente l’at tota a iscasciu
ca nachi at tentu unu pitzinnu masciu
milli e otighentos e piusu:
ma issa ch’est in chelu tropu susu
e nois ja nde semus tropu in basciu.
Che mama ’e su signore nos cumpatit
però sa ’oghe nostra no b’imbatit.
- Mura (53’’)
Deo che fia cando fia rude
e Gergei no si lamentaiat.
E nois duos in sa gioventude,
Mario, semus, e gai sempre siat
ma Remundu torrare che cheriat
però no lu permitit sa salude.
Si che l’anderat su male contràriu
ja che diat torrare volontàriu.
- Màsala (43’’)
Si ch”enimos ch’’enimos pro sa festa
e faghet piaghere dogni tantu.
E si nos ana fatu richiesta
aman sa poesia in sardu cantu.
Ma no ch’’enimos pro visita mesta:
no si bidet ne lutu ne piantu.
Cheren intender a nois cuntentos
e lassàdemi istare sos lamentos.
- Piras (53’’)
Oe mi naras chi ja ses cuntentu
e a piaghere tou naras gai.
Deo ja solo ’ogare unu lamentu
proite so in pena e in guai
ca a narrer chi no mi so ’idu mai
cun allegria de altu portentu.
Tue ja ses allegru e be-i creo
ma no chelzas chi gai sia deo.
- Mura ( 50’’)
Màsala, jughes nóbbiles talentos,
ses giòvanu e no ses a pesa-rue.
Ti che l’isbrigas in sos argumentos:
cantas de mare, de terra e de nue
ma sos ch’iscultan a fagher cuntentos
no b’at bisonzu ’e mi lu narrer tue.
A tie no t’an postu a m’ispronare
tantu so ’énnidu a los cuntentare.
- Màsala (43’’)
Mi naras chi sos brios ch’as ispesu
antzis, pares, Remundu, ’e malumore.
Ma istanote contas su mazore
e su postu ’e onore ti amos resu:
a l’’ides chi ti nd’amos postu in mesu
e finas cussu ti faghet onore.
Nessi istanote allegru istare podes
in mesu ’e duos ànghelos custodes.
- Piras (56’’)
Ja la creo allegrare chi mi pota
ca sezis duos bravos campiones.
Però no mi fatedas una lota
ca no chelzo a mi pungher sos isprones.
Ja so in mesu che in su Golgota,
che Gesu Cristu cun duos ladrones.
Deven assimizare sos cuadros
ca so che Cristos in mesu sos ladros.
- Mura (51’’)
A fagher un’iscàndalu nieddu
s’ocasione paret tropu istrana.
Non creo ch’apas su coro a tocheddu
oe chi ses in edade antziana:
deo, Remundu, a pungher no apo gana
si ja no cheret pungher Marieddu.
Tue pro cussu miradilu fissu
da chi ti punghet agiùstadi a issu.
- Màsala (43’’)
Simizantes cuadru e iscenàriu,
Remundu, mancu errore no as commissu.
Però s’inoghe ses in su calvàriu
e comente Gesusu crocifissu
ja deves esser bonu che a Issu
e-i sos ladros sun Frantziscu e Màriu.
Però ca as faeddadu de ladrones
isperamos a mie chi perdones.
- Piras (56’’)
Oe pensa po sos pecados tuos
e lamentare no ti des in donu.
Si comente sos ladros ja fin duos
e fiat unu malu e unu ’onu,
unu at nadu sos pecados suos
e Cristos bi l’at dadu su perdonu.
Bisonzu tue chi s’ànima abbelzas
e s’as fatu pecadu mi lu nelzas.
- Mura (53’’)
A ue cheres, Remundu, la jughe
dadu chi su calvàriu as chilcadu
e totu s’iscenàriu as cantadu
ue s’est bida sa divina lughe.
Ma a mie, as bidu, mi nd’an postu in rughe
sena cummiter perunu pecadu.
E fagher no nde poto àteru pàrrere
ca no tenzo pecados de ti nàrrere.
- Màsala (43’’)
Remundu, airadu e mesu tristu
cantu mi pares demoralizadu.
Ja ses in mesu e no ses cundennadu
poi mancari ’onu ses trassistu.
E deo no acuso unu pecadu,
no so ladrone ne ses Gesu Cristu.
S’esseras ómine ‘e samben ebreu
però ses pecadore e frade meu.
- Piras (53’’)
Ello mi naras chi so pecadore
ca so frade e a tie so acanta.
Abbàida sa zente in chida santa,
sa chida chi incravan su Segnore:
andat a cunfessare totacanta
e narat su ch’at fatu a su retore.
E isse est che a nois pensa igue:
gai matessi podes fagher tue.
- Mura (53’’)
Ma deo so ’e diversa opinione
e no sigo cun bois cussa via.
Iscultende una populatzione
ch’at pro sa festa de santa Maria
e inoghe no semus pro confessione:
est pro fagher una gara ’e poesia.
Como ses in su palcu e tando canta
ja t’as a cunfessare in chida santa.
- Màsala (42’’)
Sa chida santa no est una festa
s’a cunfessare sa zente andat sola.
Ma sa cultura ’e Remundu est modesta
ca si comente at fatu paga iscola
e no jughet sa chìriga in sa testa
ne in sa manu si bidet s’istola.
S’aispetas a mie ja istas friscu,
si petzitantu acusat Frantziscu.
- Piras (51’’)
Beh, si bos cunfessades no est dannu:
antzis, pensade de bos cunfidare
ca deo nessi una ’olta in s’annu
ando in Carésima a m’imbenujare.
Ma forsi asa unu pecadu mannu
e ses timinde ’e mi lu cunfessare.
Ja l’isco sos pecados chi bi sunu
però de cussos nde faghet dognunu.
- Mura (57’’)
Narat chi no acusat Marieddu,
ma persuasu non so e siguru,
ca podet acusare in su futuru:
in crisi podet ruer su chelveddu.
Ma si ti pones s’àbbidu nieddu
tzeltu mi dia cunfessare puru
pecados a sa legge cristiana:
però pónedi prima sa sutana.
- Màsala (42’’)
Pecamos tutucantos sos umanos
e sos segretos los amos in sinu.
Si m’atoperas ti fatu un’inchinu
chi est rispetu pro sos pilos canos
ma no beto su ’enuju a su terrinu,
nemmancu jungher mi poto sas manos.
E sos pecados ch’apo intro su sacu
a los narrer a tie no so macu.
- Piras (54’’)
Ma cando an s’adultèra presentadu
a Cristos, sos ebreos totu in rissa:
ite nde naras tue ?, l’ana nadu:
custa sa grande culpa l’at cummissa.
Chie de ’ois est chena pecadu
betet sa prima pedra subra a issa.
E-i cuddu Gesu Cristu l’at connotu
ca de narrer pecados nd’amos totu.
- Mura (57’’)
Cunfessat cussos a da chi fin bios
e dadu sa senténzia at gasie.
S’a-i cust’argumentu fortza e brios
li aggiunghimos, ascultes a mie:
mi chi a ti narrer sos pecados mios
óbbligu no bi at, Remundu, a tie.
Non devo narrer chi so pecadore
e non ses mancu giudice istrutore.
- Màsala (43’’)
Remundu, ite arratza ’e galateo
ch’at su segretu ’e Cristos iscupridu.
Su postu ’e mesu no ti nde lu leo
ube che mannu ti che ses setzidu.
De Gesu Cristu poto fagher deo
pro chi s’edade sua apo cumpridu.
Tue nd’as trintaduos de piusu:
ses tropu ’etzu a fagher de Gesusu.
- Piras (55’’)
Deo so ’etzu, no mi leo a giogu
ca tenzo de sa vida isperiéntzia.
A dare sempre a un’ànima isfogu
est a illebiare sa cusséntzia,
e deo nde so meda a connoschéntzia
chi pecados bi nd’at in dogni logu.
Cuare po supèrbia no lu chelzas:
si l’as cummissu est mezus chi lu nelzas.
- Mura (52’’)
Chi nd’’oghen sos pecados dae s’internu
no est, Remundu, volontade mia.
Tando ses tue su Cristos modernu:
ancora, Marieddu, no l’ischia.
Ti ses postu a su postu ’e su Messia
e tando, Piras est su Babbu Eternu.
Si bene nde faghimos analizu:
isse est su babbu e tue ses su fizu.
- Màsala (43’’)
Remundu, no ti ponzas a istragu
chi ti ses dende impoltàntzia ’ido.
Sas legges santas mai las olvido
però a cheja b’ando sempre pagu
e si leo de chera su fiagu
ti juro chi mi fuo e no mi fido.
Duncas a mie no creo chi resesses:
si petzitantu a Frantziscu cunfesses.
- Piras (52’’)
Ponide mente a su meu consizu,
no bos ledas d’iscrédulos su ’antu
ca timides a Deu cant’e cantu
si de inteligéntzia azis aizu.
Mura narat chi so babbu e issu fizu
e tando Mura est s’Ispìridu Santu.
Si la faghimos goi s’unidade
ja istat bene, ja, sa trinidade.
- Mura (51’’)
A mie puru su tìtulu as dadu
ma no so prontu a ti l’atzetare.
Ch’issu a cheja no b’andat ada nadu
custu no bi lu poto dennegare
e da su die chi mi so isposadu
so deo sena mi cuminigare.
Cando nde faghes su calculu, cre’,
a cheja b’ando pius pagu ’e te.
- Màsala (40’’)
Si esseras bistadu unu Deu
in su palcu podias fagher prou,
però no ch’amos unu Deus nou,
ripeto: no at sàmbene ebreu.
A mie at consizadu babbu meu
e poi deo no so fizu tou.
Unu consizu ’e babbu lu preferzo
dae babbos anzenos no nde cherzo.
- Piras (48’’)
Eo no chelzo esser babbu tou,
nemmancu narrer fizu ti cheria.
Naras chi babbu ja nd’as un’ebbia
però no ti nde podes dare prou.
Mama tua si cussu est babbu tou
l’ischit soltantu, po sa palte mia.
Tue no l’as a cherrer su consizu
però no ischis de chie ses fizu.
- Mura (56’’)
Cando una frase est nada in bellu grabbu
si nde cuntentan minores e mannos
però est feu a ruer in disgabbu
ch’aumentat dolore a sos afannos.
Deo, Remundu, est pius de set’annos,
ti fat’ischire, so diventadu babbu:
e da chi conto babbu e duos fizos
a àtere dare nde poto ’e cunsizos.
- Màsala (47’’)
Remundu, no mi ponzas in fastizu
ca si no mi nde paret finas male
e rispeta sa parte paternale
da inube ap’apresu ogni consizu.
Ja mi poto de babbu ’antare fizu
ca tant’a issu so talecuale.
Signu chi li so fizu veramente
ca a babbu meu no so diferente.
- Piras (41’’)
(No) babbu tou no cantat mancu a prou,
pagu ti l’assimizas mancu a neu
e de chie ses fizu l’ischit Deu,
permiti chi ti nelza dae nou.
Tue ti ’antas chi ses fizu sou
ma no s’ischit si sias fizu meu.
Pius de m’esser fizu ja ti creo
prite guasi ja cantas che deo.
- Mura (45’’)
A dognunu sos sentimentos suos:
est bellu a la sighire rie-rie.
Però, como, Remundu, intende a mie:
ja l’isco sos sentidos no as cruos
però mi deves narrer: fizos tuos
prite no cantan comente a tie?
Rispòndemi cun géniu e caràtere:
tando sun issos sos fizos de àtere?
- Màsala (45’’)
S’esórdiu ch”ogamos dae programa
e lu finimos in modu giocundu.
Ja l’isco chi poeta ses profundu
e non tenimos sa matessi fama,
ma si mi l’asseguras. o Remundu,
cando che torro a bidda ’oco a mama.
Ma no cantiat mancu babbu tou
e tando tue no ses fizu sou.
- Piras (41’’)
E como babbu ’e bois mi creo:
m’abbitzo chi bos sezis ofendinde.
Ma sas ofesas male no mi leo
tantu ogni die ja nde so ’idinde.
Primu-primu bos l’apo nadu deo
e como mi lu sezis rispondinde.
Deo in su postu meu b’isto frimu:
poite no mi l’azis nadu primu?
- Mura (53’’)
S’an ordinadu a fagher finimentu
finìmula cun bona volontade
ca b’amus de isvolger s’argumentu
ue s’’idet sa nostra abbilidade.
Caru Remundu, nde sias cuntentu:
ti namos babbu ca tenes s’edade.
Cand’in palcu cun nois pones pes
ti namus babbu ma babbu no nos ses.
Màuru Mura
Mercuris, su 18 de gennargiu de su 2023
Foto: Archivio Domus de Janas