In mesu a is montes de sa Barbàgia de Seulu s’agatat ancora, friscu e delicadu, unu casu de pasta modde chi tenet una istòria longa meda: est su Casu in Fìlixi, chi in sa forma e in s’aprontadura allogat bene meda unu connotu antigu. Su piessignu prus mannu est su de assimigiare a unu fòssile, pròpiu pro ite su casu est imboddiadu in is fògias de fìlighe, chi in prus de ddi donare unu sabore “erbosu”, lassant su carcu de is fògias e ddu faghent pàrrere unu repertu antigu.

 

Sa chistione de importu tocat a dd’agatare in s’ammàniu antigu, in sa manera de fàghere custu casu, chi est ancora cussa imperada dae is pastores betzos e trasmitida dae una generatzione a s’àtera. Calicunu narat ca su Casu in Fìlixi est unu “proto-formaggio”, in  italianu, est a nàrrere chi podet bènnere dae su neolìticu.

Ammàniu. Su Casu in Fìlixi est aprontadu in is meses de s’istade, dae su mese de làmpadas fintzas a argiolas. Comente su pastore at finidu de mùrghere, su late diat a èssere a 35°. Cando su late at fatu su càgiu, su pastore ddu ponet in s’aiscu, unu istèrgiu  istampadu, cun unu pannu de linu intre istratos de fìlighe e istratos de casu. A pustis de un’ora de coladura si podet isfogiare.

 

Oe sa ‘globalizatzione’, est s’inimigu de custu casu. Su mercadu lìberu at atacadu custu tipu de gastronomia, chirchende de dda cantzellare. Ma in Seulu, gràtzias a S’Ecomuseu e a s’agiudu de s’assòtziu culturale Su Scusorgiu, si bolet torrare in vida custa memòria. De custa voluntade si nd’est sapida Slow Food, chi at permìtidu a su Casu in Fìlixi de imbucare in ‘S’arca del Gusto’, pro no iscaressire is sabores antigos.

 

Cun is biddas chi sunt perdende sa gente e s’economia chi si fuet in is tzitades, paret de importu meda a afortiare su connotu antigu e valorizare su patrimòniu de sa pastorìtzia e de s’agricultura. Ma cun su Casu in Filixi tenimus una testimonia antiga chi est possìbile a poderare ancora cussu chi sa cultura de is pastores betzos ant allogadu pro sèculos.