1. Sozu (1’17”)
Issara aian divisu su mundu
e penso ch’azecadu an in pienu.
Como lassamos su mare biundu
e sa terra ’e su campu adamascenu
ca arrivadu est su tema segundu:
a mie an dadu a leare s’anzenu.
Unu ladru ’e abberu non so deo
ma da chi cheren gai mi lu leo.
2. Màsala (46”)
Su primu tema l’aimis suspesu,
godid’amos in palcu su riposu.
Però su cumitadu premurosu
at un’àteru tema post’in mesu.
Mai l’apo cantadu ne intesu,
custu sì chi mi paret curiosu:
de cant’est curiosu est finas nou
ca a mie tocat a dare su sou.
3. Sozu (1’04”)
Mario, como ti faghes a brou
tentende ’e ’alanzare su trofeu.
O siat tema ’etzu o tema nou
deo in custu bi agato recreu
proite a da chi che leo su tou
tando ’e seguru adòpio su meu.
No b’at mancu’e ti dare unu rimpròveru
da chi so deo ricu e tue pòveru.
4. Màsala (45”)
Dogni versu ti ’essit che fiore,
tando s’otada est unu tesoro.
Per’a dare su sou est un’onore
e-i s’onore no lu pagat oro
ca chie dat su sou at bonu coro
e si distinghet che benefatore.
E gai creo chi bene nde fetat
si dat su sou e s’anzenu rispetat.
5. Sozu (1’06”)
No as a giugher sa marca bianca
mancari tenzas fortza e tenzas briu.
Deo mi giro a dresta che a manca
s’est chi poto regoglier colza e chiu:
si no resesso a betare sa franca
no drommo trancuillu e no so ’iu.
Da chi cosa a sos àteros no lasso
tando ja mi divelto e ja m’ingrasso.
6. Màsala (43”)
Su furare ti servit de iscudu
ma a pones mente a mie, istas chietu?
Da’ su ’istire a un’òmine nudu
ca cuss’est in bisonzu e in apretu.
Si unu at diversu unu difetu
prestare si li devet un’aggiudu.
Chie su sou dat est caridade,
leat sa via de sa santitidade.
7. Sozu (59”)
Deo so unu boss, un’ominone
e de noranta unu petzu pesante
poite m’interesso a dogni istante:
chelz’ingrandire sa positzione.
Tue cheres bistare mendicante
e che la finis che unu istratzone.
De sa vida ja tenes bell’aficu
si no tenes ispera a benner ricu.
8. Màsala (42”)
No penses sa rejone chi ti tzeda
e de su dare meu ti consola.
E medas cosas e no una sola
lassa chi da inoghe che l’ispeda
o siat merce o chi siat moneda
a sa Somàlia comente a s’Angola
ca igue sa cosa cheret dada
ca anzenu ’e nde leare no bi nd’ada.
9. Sozu (58”)
Cussa pòbera zente ch’istat male
no at alzolas e ne mulghet bacas.
Sa misèria b’at lassadu tacas
chi est imperituru su segnale
ma b’at àpidu calchi generale
chi s’at bene pienu sas bujacas
e at buscadu sa mezus matèria:
s’est irrichidu in s’anzena misèria.
10. Màsala (40”)
Ma de s’anzenu no ti nd’innamores,
lea s’esémpiu ’e sos cristianos
comintzende da sos italianos
chi si distinghen che bonos signores
e pienan de merce sos vapores
e che nd’ispedin in aeroplanos.
Ognunu dende de su pagu sou
sàtziat zente e si nd’’estit de nou.
11. Sozu (56”)
Tue cumpresu non mi as a su ’olu
su chi t’aio issara in giaru nadu
ma totu cussos benes chi ana dadu
a sos aflitos po render consolu
cussos chi de-i cussos no an dolu
totu su ch’ana pòtidu an leadu.
E s’ana fatu una cascia potente
dae su pane ’e sa pòbera zente.
12. Màsala (40”)
Tue mi pares in dificultade
pro ch’as rica poètica favella.
Mi’ ch’a dare su sou est cosa bella
a un’àteru ch’at netzessidade.
Chie furat sa sua libbertade
podet perder e che finit in tzella
e invece su sou chie oferit
sas giannas de su chelu si abberit.
13. Sozu (57”)
Deo inue poto ’eto sa manu
ca chelzo crescher su meu interessu.
Mai m’andat su tempus a revessu,
ingrasso che sos boes in beranu.
Ja l’asa ’idu ocannu in Milanu
de totu cantu su chi bi est sucessu:
innanti si che lean cantu aciapan
ma los arrestan, poi los iscapan.
14. Màsala (39”)
Però su tou est semper un’arriscu
e faghes male finas si nde naras.
Deo espostu a caldu e a friscu
improviso a dogni abbelta ’e laras
ma palte ’e su ch’’alanzo a sas garas
cussu versare lu devo a su fiscu
e solu gai do prou ladinu
chi so fina unu bravu tzitadinu.
15. Sozu (54”)
Ses bravu tzitadinu e ses poeta
e podes esser fina intelligente
ma su tou si das a àtera zente
as a finire in miseria neta.
Como su tempus est de sa matzeta,
como su tempus est de sa tangente
e totu de leare tenen gana
e si lu lean si no bi lis dana.
16. Màsala (41”)
Ma it’as pro esémpiu leadu
a cussos isfaciados ispavardos?
A sa patria usas riguardos,
cussos invece an totu arruinadu:
osselva su bisonzu ch’at s’Istadu
ch’est in dépidu como ’e miliardos.
Dognunu fetat unu sacrifìtziu:
dare su sou est momentu propìtziu.
17. Sozu (1’01’)
Mario, ti rispondo rie-rie
de fronte a totu s’allegru ambiente.
Oramai an pagadu sa tangente,
su ’inari che fit e-d-est inie
e-i su chi at leadu cussa zente
Amato faghet pagare a tie.
E pienat sas cascias de s’Istadu:
tue impòberis, cuddu at immannadu.
18. Màsala (38”)
Da sa mente ti ’essin a s’esternu,
sos versos tuos sunu delicados.
Ma su furare est unu ’e sos pecados,
meritat su castigu sempiternu:
bi nd’at chi furan dae su guvernu,
lu dan da poi a sos avocados.
A lu ’ides ch’isbaglian in pienu
ca bi ponen s’insoro e-i s’anzenu?
19. Sozu (54”)
Ma no mi cogas in su fari-fari,
dia cherrer chi bene totu annotes.
Bi nd’at chi furan a dies e notes,
bi nd’at chi lean a die mancari
ca in sas chejas tantos satzerdotes
sun dogni die pedinde ’inari.
Cun sos ladros umpare no b’arrean
ma intantu s’anzenu si lu lean.
20. Màsala (41”)
Cussos leare los deves a notu
chi sun andende contr’a sos umanos.
Santu Frantziscu at regaladu totu
ca devet aggiuare sos orfànos:
dae dare su sou riconnotu
l’an che patronu ’e sos italianos.
E como l’invocamos note e die
ca no fit unu malu che a tie.
21. Sozu (59”)
Mario, a su chi naras pone frenu:
mi’ chi sa conca no la juto a brou.
Santu Frantziscu est unu Cristos nou
chi est faladu a subra ’e su terrenu:
prima at donadu su chi fit su sou
poi est bessidu a pedire s’anzenu
ca sena manigare no arreat:
sentza furadu, intantu che lu leat
22. Màsala (38”)
Però cando su passu as isbagliadu
deves torrare a su passu medidu.
Santu Frantziscu su sou l’at dadu,
pius de unu nudu nd’at bestidu:
at finidu su sou e at pedidu
però su ch’at pedidu bi l’an dadu.
E tue tentes atentu ’e istare
prit’a tie ti tocat a leare.
23. Sozu (53”)
A mie paret una frase istrana,
chi siat nada a posta no be-i creo
prite sos ladros sun ratza metzana
ma unu veru ladru no so deo.
A mie si ’inari mi nde dana
m’ana nadu a leare e mi lu leo:
siat dinari o de pane unu cantu,
e pot’andare a chelu che unu santu.
24. Màsala (40”)
Làssal’istare a mie su santu
tantu sos chi t’iscultan no ti crene.
Ma chie dat su sou faghet bene,
morit e lassat sa fama a ispantu
ca deven fagher unu trapiantu
e a s’infirmu li dat unu rene.
Sa vida de un’àteru assigurat:
como nàrami incue ite si furat.
25. Sozu (48”)
Mario, as una causa risoltu
chi ponet una ’idda in bonumore.
In-d-unu trapiantu no at toltu
ca assistire est legge de amore
ma cussu dadu no bi l’at su moltu
chi bi che l’at leadu su dutore.
De caridade vera dende prou
deviat ponner unu rene sou.
26. Màsala (40”)
Si t’impicias in retzas e in ruos
faghes fine mischina, poveritu,
ca bi nd’at chi lu lassat in iscritu,
si morit, dare sos òrganos suos:
arrivat de sa vida a sos concluos
e nde lean sos òrganos subbìtu.
Creo chi cussu dare bene fatat
ca sa vida ’e un’àteru riscatat.
27. Sozu (49”)
Un’iscritu est cosa trancuilla
da chi l’at fata cun sa pinna in manu
prite s’òmine est fatu de argilla
cun su zudu ’e Deus soberanu
ma unu babbuinu o su gorilla
no bi l’at nadu a un’americanu.
Intantu s’animale at isbentradu
e che l’ada su fìdigu leadu.
28. Màsala (40”)
Sa palte mia a sa tua simìle
no est, Sozu, chi t’apo a su fiancu.
Ma de furare nde fetas a mancu,
sias òmine coltu e civile
ca dognunu at dadu calchi francu
pro poder fagher sa festa ’e Basile.
E gai ana fatu custa festa:
no est de ladros, cunvintu nde resta.
29. Sozu (54”)
Sa festa santa est cosa divina,
su santu a mie no m’an intregadu.
Ma immagina tue unu drogadu
chi morit po no tenner meighina
e tando passat una signorina,
da tuju sa collana li at leadu.
Est unu gestu chi no mi piaghet
però cussu drogadu ja lu faghet.
30. Màsala (40”)
O a lu ’ides cantu ses astutu
ca si comente ses poeta mannu.
Però unu chi furat faghet dannu,
si devet rispetare dogni frutu.
Ma ite bella festa ch’at ocannu:
dognunu dat su sou contribbutu.
Intra a sa cheja e che bonu poeta
pone s’ofelta tua in sa casceta.
31. Sozu (58”)
No las torro sas festas a pruine
antzis li fato a sa cheja un’inchinu.
Ma sos regnantes chi sun a vicinu
brigan e gherran po diversu fine
e a dognunu in su sou confine
cheret leare unu cantu ’e terrinu.
Narat chi no li bastat su chi tenet,
pretendet chi s’anzenu li apartenet.
32. Màsala(39”)
S’àtera otada cun inteligentzia
improvisada l’as, ti do merìtu.
No t’apo dadu risposta subbìtu
nudda est sutzessu e tenzas passentzia:
ma no as bidu a Padre Moritu
ch’a sos drogados lis dat s’assistentzia?
Da’ tue puru calchi ’etada’e manu
e faghe che su tou paesanu.
33. Sozu (55”)
Ma povertade Barore at giuradu
prite cheret su chelu in s’avenire.
Deo chi juto un’àteru ’istire
e su cordone no l’apo indossadu
est sa idea mia a irrichire,
si bi potere, a cambiare gradu.
E da chi in-d-unu tronu vivo deo
totu su ch’’enit bene mi che leo.
34. Màsala (39”)
Si da sa foza preferis s’ispina
tando mi pones in dispiaghere.
Cantu dannu nos batit devet crere
siat su furtu che-i rapina
invece a dare su votu est dovere
e unu si ch’inserrat in cabbina.
Faghen solu unu deputadu nou
cando dognunu dat su votu sou.
35. Sozu (43”)
In custa festa de Santu ’Asile
eleggidu no so ne eletore
però che tue no mi chelzo umìle,
deo mi chelzo un’òmine ’e valore.
Bae e domanda a unu catzadore
ch’a tie diat su sou fusile.
Deo lu leo cun sa mascariglia
e disarmadu l’ispedo in famiglia.
36. Màsala (39”)
No t’est andadu bene su cumbinu:
capitat puru, calchi ’olta isbaglia.
Ma faghe ’ider ch’as bontade in sinu
e no mustres artigliu ne iscaglia.
Si ti faghes onore una medaglia
tando ti poden apicare in sinu
e mancu cussa, Sotgiu, l’as furada
e ringràtzia a chie ti l’at dada
37. Sozu (48”)
Ma tue no ti faghes capitale
da chi che passas in cussa filada.
In sa terra ch’at tanta zente armada
e de libreto no tenet signale:
aciapan costoidu un’arsenale
e totu est sa matrìcola limada.
Tando mi nara chie bi l’at dadu
o si est isse chi si l’at leadu.
38. Màsala (37”)
Ma nd’amos bidu sos casos proados
chi su bene est menzus de su male
ca de su male semus iscaddados:
sèminat sempre male in generale.
Pròpiu chie tenet capitale
lis dat trabagliu a sos disocupados
e caligunu at su postu fissu
da su trabagliu chi l’at dadu issu.
39. Sozu (51”)
No isco si la penses mesu male
ca custa no mi parit che-i cudda.
Caridade no mires po signale
a chie no ti dat mancu una tudda
ca unu chi s’at fatu capitale
abbetuadu est a no dare nudda
e che pigat su bene a s’empireu
e cussu solu est su collega meu.
40. Màsala (38”)
De cosas gai no mi nde promitas
in custa ricurrentzia festosa.
E cantu ti piaghet una rosa
a un’apuntamentu si l’invitas:
cue ja no b’at de leare cosa,
tocat chi calchi cosa li promitas.
Nudda li das e male si la passat:
girat de palas, Sotgiu, e ti lassat.
41. Sozu (45”)
A ite nde ventomas de feminas?
Tue li cheres basare sas manos
ma si in sas manos bi jughet ispinas
sos amores che rèstana lontanos.
Tando faghe comente sos Romanos
da chi si nd’an leadu sas Sabbinas:
ponen in campu totu sos poderes,
si las lean e tentu an sas muzeres.
42. Màsala (37”)
Pariat un’ispètzia ’e riparu
e invece est bistadu tot’ in donu
ca a sa fine at dadu su perdonu
e su Sabbinu su Romanu at caru.
E mancu tue ses òmine avaru,
ja si biet chi ses òmine ’onu
ca a fizos tuos lis as dadu totu,
su chi as comporadu e as connotu.
43. Sozu (48”)
Ma non bistes incue biu-bau
da chi ti mustro un’ateruna iscena
chi bi so deo a ti ponner in pena
mancari seghes a mossu su jau.
Paride no at nadu a Menelau
si li podiat prestare a Elèna:
ca est su tema meu chi cumandat
b’andat e si la pijat e si ch’andat.
44. Màsala (39”)
Cussu s’est ispaciadu che ladrone
ca sa bellesa d’Elena fit tanta.
Tzega dae sa sua passione,
issa dae Parìde no s’est franta,
Isparta si ribbellat totacanta
chi b’andan a gherrare in missione:
chie civile e chie soldadu
però dognunu un’aggiudu at dadu.
45. Sozu (51”)
Naro fininde sas nostras iscenas
ca nos an dadu in palcu duas perras:
una de allegria, una de penas,
tue sa tua gai in manu aferras.
Ma ammentadinde chi an fatu sas gherras
po che leare sas terras anzenas
e si cussu che ’ogas dae memoria
no si podet iscrier mancu istoria.
46. Màsala (37”)
Gai si finit in forma benigna
de fronte a unu pòpulu educadu
però su tema ch’a mie est tocadu
mi paret ch’est sa parte pius digna
prite nois a totu sa Saldigna
su pagu chi amos pòtidu amos dadu
sena furare in su palcu nudda
mancu una mesu perra ’e chibudda.