Una de sas peràulas sardas chi pius sonan in laras de sa zente in cantones, in dicios e in modos de nàrrere de sa limba sarda est TANCA (it. estensione di terreno chiuso). Custu nùmene est fizu sìncheru de su verbu “tancare”, bénnidu a sa sienda de su sardu dae su catalanu “tancar” (chiudere).

Custu verbu s’impitat puru in sa limba de su die pro die in riferimentu a sa janna, a sa ventana, a cale si siat abbertura chi devat bènnere o si chelfat assigurada. Finas a sas laras, podet esser riferidu, ca “in buca tancada” – lu narat un’aterunu diciu famadu – “no b’intrat mai musca”. E duncas cumbenit pius a si cagliare chi no a imbolare peràulas a totu sos bentos.

Chie at tanca at banca (chi ha terreni ha la tavola sempre ben imbandita): unu diciu, custu, connotu dae tempos antigos. Oe benit impreadu galu in paritzos arrejonos de sa zente intrada in edade cando si cheret faeddare de una funtana de réndida pius che segura, pro chi oe sas terras no sian pius comente podian esser in àteros tempos e su trabagliu de pastores e messajos siat tentu in pagu cunsideru.

 

Sa batorina “Tancas serradas a muru/ fatas a s’aferra-aferra:/ si su chelu fit in terra/ l’aian serradu puru (terreni chiusi con i muri/ ottenuti con le ruberie:/ se il cielo fosse stato in terra/ avrebbero chiuso anche quello) est una narantina tenta a mente dae medas finas oe in tota sa Sardigna.

 

Bi nd’at chi naran chi siat de Merchioro Murenu, su poete tzegu de Macumere, ma bi nd’at puru chi lu negan. Chie si siat chi l’apat bogada a campu, at a esser semper unu de sos mezus ammentos de su disacatu de sos printzipales de malintragna cando in sa terra nostra de Sardigna che tenimis sos regnantes de sa répula savoiarda. In s’istoria iscrita in italianu sa raighina de custu dannu si jamat “editto delle chiudende”: cun custu pregone chie si podiat tancare unu terrinu si nde faghiat mere in totu. Tando chie l’at pòtidu fàghere no at pérdidu tempus e chie no teniat podere si ch’at dévidu ingùllere su càlighe rànchidu.