Francu Pilia, sadilesu classi 1960, s’est torrau a iscoberri maistu ’e peddi. Trabballu ch’iat fatu giai, po tres annus, de candu ndi teniat dexiotu finas a bintunu. In cuddu tempus – chi issu etotu definit “su ’e is frichetonis” – faiat prus de totu sandaleddus e borsas, sa cosa chi s’usaiat de prus. Agoa ch’iat imparau s’arti, perou, Francu dd’iat posta a una parti. Unu pecau? Giai, ma custa est sa vida. In dónnia modu si scit: sa passioni est coment’’e unu frori macu chi torrat a nasci candu ’olit issu. E duncas est torrau a froriri annus e annus agoa. E imoi est prus bellu.

 

“Una dî – contat Francu – tres annus fait, m’est torrada sa gana de mi ponni a trabballai sa peddi. Si bit ca fut una cosa chi tenia aintru puru, beru?” narat brullendu, fratantis chi est papendusì un’orrogu de casu in sa mesixedda de sa butega sua, a un’ala de sa domu in perda chi tenit in su centru istóricu, una de is prus bellixeddas (e fotografadas) de sa zona antiga de Sàdili. “E tandu – sighit – mi soi postu a fai unu pagu de totu, puntendu no a sa moda ma a sa traditzioni isulana: cambalis sardus (a corria e a butonis), brìllias, tascas, urdis. Pitieddeddus puru, coment’’e portacrais”.

 

Un’idea crosidadosa de seguru, un’arregaleddu allirgu e originali. “Po fai is cambalis ci ’olit una dî intrea – narat Francu –, poita deu cosu totu a manu, e custu sa genti dd’aprétziat”. Sa peddi chi Francu ponit po is trabballus sûs est cussa de uli e de craba. De calidadi diferenti, e duncas prus grussa o prus fini, cunfromas a su chi depit fai. Calencuna ’orta dda conciat issu e totu, calencun’atra invecias dda pigat giai pronta, e agoa chi su trabballu est acabbau dda pintat. Su cambali clàssicu sardu est nieddu, ma Francu dónnia tanti ndi fait calencunu orrubiastu puru.

 

“Cambalis mi ndi pigant is cassadoris, calencunu chi andat a cuaddu e poi genti chi bestit a màscara. In custu tempus ap’ai fatu una corantina de parigas de cambalis. Is pastoris luegu no ndi ponint prus, e duncas su cambali est andendu in estintzioni. In bidda s’ùrtimu chi ddus imperàt fut tziu Bulloni, chi s’est mortu dûs annus fait” narat Francu.

 

Est una làstima chi custa sienda si siat perdendu, ca cambalis, urdis e tascas funt cosas de calidadi bona e funt bellas puru. Francu ddu scit. E duncas custa passioni sua, afiancada a s’intelligéntzia de sa genti chi amat is cosas nostas – po bona sorti sempri in nùmuru prus mannu –, podit essi un’agiudu po fai torrai “de moda” custus elementus chi ant caraterizau po tempus meda s’identidadi sarda.

 

 

 

Cuntatus

Chini bolit cuntatai a Francu po ddi domandai una pariga de cambalis, una tasca, un’urdi o po andai a dd’abbisitai in sa butega de maistu ’e peddi ddu podit intzerriai a custu nùmuru: 3774136327