Sa chi comintzamus a imprentare in custu nùmuru de Làcanas est una de sas ùltimas garas de sa vida de Remundu Piras: gara fora de istajone cun Peppe Sozu in Nébida. Custu esordiu est una proa de calidade alta de criassione poetica chi duos de sos mezus cantadores de tota s’istoria de sa poesia a bolu dan in sas primas dies de su 1978, cnado su tempus de Remundu Piras fut a prope a sa congruida. Sun 42 otavas in totu, un esordiu longhitu e arrejonadu a primore. A s’avreschida de s’annu 1978 tiu Remundu Piras teniat 72 cumpridos e tiu Peppe Sozu 63.
Esórdiu
1. Sozu (1’13”)
Àteras tantas boltas apo tentu
deo a Nébida invitos po una gara.
Ma sa fortuna mi est bistada avara
non batinde s’idea a cumplimentu.
Però est arrivadu su momentu
de nos bìere puru inoghe in cara.
E ti nd’’ato faghinde connoschéntzia
su saludu ’e sa prima riveréntzia.
2. Piras (1’01”)
Nébida, a benner a bider a tie
una die de màchina chi joghe
de partire a s’avréschida ’e sa die
cando su sole est bessinde in sa foghe.
Su chi bi cheret da inoghe a inie
da inie bi cheret a inoghe.
No chelzo sa distàntzia a medire
ma ’enzo unu saludu a ti ’atire.
3. Sozu (1’09”)
Ma su viaggiu no est un’azaldu
oe chi sun bolende a s’infinitu
po gai chi a cantare a custu situ
so de s’edade arrividu in ritaldu.
E non podind’arrivare in tempus caldu
organizan sa gara in tempus fritu.
Gai faghimus intro su salone
com’una gara fora de istajone.
4. Piras (1’06”)
S’annu setantasete s’est colcadu
su setantoto si ch’est postu susu
e-i sa Parca ballende su fusu
su filu de cust’annu at comintzadu.
Sete dies ja nd’apo initziadu,
s’’ischit chi como nd’apo unu in piusu.
Però si che la passo bene o male
sos contos los faghimos a Nadale.
5. Sozu (1’10”)
Si s’annu setantoto amos connotu
isperamos de ’idere a Nadale.
Ma su tempus po legge naturale
mai lu podet frimmare su motu:
isse est sempre continu impartziale,
nos bidet totu e nos controllat totu.
Mai allenat su passu ne si arreat
ma unu a unu a nois si che leat.
6. Piras (1’00”)
S’ómine sempre a contare est avetzu
e-i su tempus goi lu caretzat.
Cust’unnu, narat, est bellu unu petzu
ma non s’ischit s’a nois nos dispretzat.
A Nadale li namos s’annu ’etzu
però su tempus, tzeltu, no imbetzat.
Nois betzu li namos in Nadale
che chi esserat s’annu un’animale.
7. Sozu (1’06”)
Est tzeltamente una cosa ilbagliada
chi s’ómine contende si est illusu
ca a da chi che passat un’annada
un’annu in palas nos che ponet susu.
Ma s’era sua non est imbetzada
ca caminat e curret de piusu.
Penso no est a tretu ’e si finire
ne arrivimos mai a lu sighire.
8. Piras (58”)
Un’annu est comente una tatza
chi si pienat a ticu po ticu
oras cun dies calan a limbicu
chida e mese ’e che colare in catza.
S’ómine est de continu in cuss’aficu
si crêt de s’annu ’e sa matessi ratza.
Duncas sa morte no est unu dannu:
comente moris tue, morit s’annu.
9. Sozu (1’09”)
Su tempus curret fin’a s’infinitu,
a nois non nos s’usat riggualdu.
Po gai cando s’ómine est aflitu
isperat arrivare pius a taldu:
pregat in presse a finire su fritu,
pregat in presse a finire su caldu.
E preghende s’abbréviat sa vida
e de gai in presse la ’iet finida.
10. Piras (40”)
Tue non ses unu veru deritu,
l’as isbagliada chena riggualdu:
no est chi siat s’ómine un’aflitu
ma sempre in sas bideas est testaldu.
Cando li ’enit fritu cheret caldu,
cando li ’enit caldu cheret fritu:
sa debbilesa umana est totu gai
chi su chi tenet non lu cheret mai.
11. Sozu (59”)
Si no nos semus cumpresos ancora
deo torro a sa própia filada.
Da chi in presse che passat s’annada
nos iscavamos de fossa una cora
che chie est tribagliende a sa zornada
pregat in presse a che passare s’ora.
Ch’est tropu longa si nde meravizat,
chi faghet dannu a isse non si abbizat.
12. Piras (53”)
No, chi s’omìne a durare pregat
e ca cheret durare tistiminzat.
Però sa terra de inue istaminzat
de ch’istare perpetû li negat:
su ferru si ruinzat e non segat,
su ’idru segat ma non si ruinzat
Però sa terra cumpatit sa lua:
a dognunu sa debbilesa sua.
13. Sozu (1’10”)
Un’ómine trabagliat e produet
istende die e note in avolotu:
totu sos frutos da sa terra suet
e frutos nde produet a fiotu.
Palte ’e sa cosa in terra si distruet
però su tempus cumbatit a totu:
ch’est pius folte ti lu manifestat,
totu distruet, solu isse che restat.
14. Piras (48”)
E puru in su chi naras no bi creo,
fin’a-i como non l’apo permissu.
Su tempus nos iscavat un’abbissu
a da chi che ruo intro mi lu leo
però no nelzas chi che passo deo,
comente passo deo passat issu.
Ognunu tenet sos lìmites suos
e naro chi passamos totosduos.
15. Sozu (52”)
Sa risposta ti torro rie-rie
cun su sólitu meu bonumore.
Però t’abbiza chi est superiore
ch’est distruinde a pagu-pagu a tie:
sa conca jughes bianca che nie,
issu invece non cambiat colore
ca incanidu non parit ancora:
est friscu e forte che-in sa prim’ora.
16. Piras (50”)
Nachi dêt incanire un’indevidu,
Peppe crêt chi indevinada l’ada.
Deo su tempus mai l’apo ’idu
e colore perunu si mi dada:
proa a mi narrer ite color’ada,
s’est grogu, biatu o coloridu.
Po cussu no incanit naras gai
ca su colore non l’as bidu mai.
17. Sozu (52”)
Non penses chi mi ch’as bogadu a fora
si sos colores pones a cunfrontu.
Tue ’e sos annos ti faghes su contu,
issu imbetzadu ja non b’at ancora
e tenet su colore ’e s’aurora
e tenet su colore ’e su tramontu.
A su sero si colcat conchi-canu
poi est nieddu a s’àteru manzanu.
18. Piras (1’05”)
Ma su tempus est, nachi, in dogni logu
in colore de ària e de nie.
Ma s’est nieddu, s’est ruju o s’est grogu,
Peppe, no podes narrer tue a mie.
A fàghere de frases unu jogu
chie non l’ischit ja narat gasie.
(Ma) no bi lu dias a piaghere tou:
proa a mi narrer su colore sou.
19. Sozu (55”)
Deo ti l’apo nadu su colore
chi de variedades est pienu.
In sas nues movinde sentza frenu
bi at iscuru e bi notas lugore:
colore ’ilde e colore ’e fiore
poi lu ’ides in colore ’e fenu.
Ma da chi ’e fenu est su tramontu sou
poi torrat a elva ’e bell’a nou.
20. Piras (53”)
(Ma) s’elva fiore est su materiale
ch’’idimos de aera e de terrinu.
Totucantu su regnu vegetale
fiorit e ispozat dae sinu
però non est su tempus, custu est tale,
su tempus at un’àteru destinu.
E non bi deghet, no, su narrer tou
a narrer: cuss’est su colore sou.
21. Sozu (46”)
M’a ite as a sighire su murrunzu
ch’ogni colore ti paret istranu?
Bi est s’aera in colore ’e brunzu,
est niedda cand’’enit s’uraganu,
sas piantas si ’estin in beranu
e da poi s’ispozan in s’atunzu.
E fina incue su colore as bidu
da ch’at totu sas fozas ingroghidu.
22. Piras (47”)
Da igue su tempus ch’est lontanu,
cussu est fenòmeno e l’amos ischidu:
in terra, in mare, in su campu ’e Uranu
lu ’ides pàllidu e gai coloridu.
A su tempus no podes narrer canu
prite mancu sa conca no l’as bidu
e sempre unu mistériu rimanit
e non li podes narrer chi s’incanit.
23. Sozu (56”)
In su tramontu as bidu sa foltuna
e penso chi aggregare bi lu pote.
Su colore ’e su sole o de sa luna
da su tempus la tenet cussa dote.
Arrivat su rellozu a mesanote
e poi torra inìtziat a sa una:
issu ’e cussu si dêt sodisfàghere
invece tue non lu podes fàghere.
24. Piras (41”)
Deo non mi so mancu sutamissu,
su tempus mezus de me no lu creo.
Deo sempre in sa terra che so fissu
e oriolu pagu mi nde leo.
Tue mi naras chi sempre ch’est issu
e comente ch’est issu che so deo:
tue ’ides su tempus note e die
coment’’ides a issu ’ides a mie.
25. Sozu (57”)
Ma no a isse cun sos pilos canos
comente lu ses tue a palte ’e sero
poite imbetzan sos chi sun giovànos
e deo ’e sa ’etzesa mi dispero.
Ana lassadu s’era ’e sos romanos
e torran a paltire dae zero
initziende s’era ’e su Messia
però su tempus sempre est unu ebbia.
26. Piras (46”)
Su tempus nachi est unu, e veridade
ja creo siat, e non b’at ispantos.
Su tempus est unu, nois semus tantos
s’ómine est in sa comunidade:
est destinadu po s’eternidade
ca Deu at fina chélfidu sos santos.
E-d-est eternu s’ómine immortale
ma su tempus est solu temporale.
27. Sozu (51”)
Ma temporale a momentu oportunu
mi l’ispiega e dami unu consolu.
Iss’in totue est caminende a bolu
e sos umanos fatu de isse sunu.
Ma ammentatinde ch’isse est sempre solu
o nos che leat totu, a unu a unu:
a morrer a nisciunu non piaghet
ma su tempus a totu nos la faghet.
28. Piras (39”)
Bae, chi deo no nd’apo oriolu
e apo creschidu e moltiplicadu.
Custu tempus mi faghet fina dolu
ca unu fut e unu est restadu:
fut unu sempre e restat unu solu
puite non s’est mancu cojuadu.
Ma si si fiat cojuadu, creo,
aumentadu ja aiat che deo.
29. Sozu (49”)
Mi, faeddende non so in aràbbu
in sas frases chi so ’oghende a pizu.
Tue ’enis de sos brios a s’acabbu
ma iss’est sempre friscu che unu lizu.
Tenes rejone: no at tentu fizu,
però ancora si agatat su babbu:
ch’est a facia a sa terra, facia a sole
e bisonzu no at de tenner prole.
30. Piras (36”)
Sì, su babbu ’e su tempus ja est Deu
imaginare deo lu creia
ma non si leat perunu recreu,
no at amore e mancu fantasia.
E Deu no est babbu sou ebbia,
ti fat’ischire: est puru babbu meu.
Si li so fadre no so sutamissu
ca poto ispaconare cant’’e issu.
31. Sozu (47”)
Si de ispaconare mi das prou
a fiancu ’e dogn’àteru indevidu,
però da chi ses tue ’énnidu a nou,
ammenta, babbu tou est isparidu.
Tue ses imbetzadu e incanidu
po lassare su postu a fizu tou
ma isse est dominante in dogni sede,
no at bisonzu ’e tronos po s’erede.
32. Piras (44”)
Deo li tenzo pagu riggualdos
e non m’ispantan sos bàntidos tuos.
S’ómine lassad’at sos fizos suos
e sun legìtimos e non sun bastaldos:
nois innanti-innanti fumis duos
e oe semus tantos milialdos.
Però su tempus tou no est gai,
issu non creschet ne mìminat mai.
33. Sozu (52”)
Su tempus ch’est in punta ’e ogni serra,
non at paura ’e fritos ne de caldos:
antécipos non tenet ne ritaldos,
sa fritza ispacat s’ora perra-perra.
E nois semus bator milialdos
ma nos che ponet totu suta terra
ca tenet de ’ochire su permissu
ma tue invece no bochis a issu.
34. Piras (40”)
S’ómine pro l’’ochire non protestat
ca a lu ’ochire est unu e paret feu.
Si molzo deo restat fizu meu,
deo mi ch’ando e issu allegru restat.
Si ’oco su tempus ja divento reu,
si nde ’oco unu ja non bi nde restat
Goi mi campo, divelto e m’ingrasso
e ca est unu solu ja lu lasso.
35. Sozu (53”)
A sa rejone non sias aversu,
mira ’e su tempus su passu costante:
a da chi su terrinu fit sommersu
no ch’aiat in terra un’abbitante,
però isse fit biu e dominante
in giru peri totu s’universu.
E at a sighire su própiu motu
si sos umanos isparimos totu.
36. Piras (39”)
No podes narrer, no, chi fut vivente
e mancu moltu igue non ti onoro.
De vida e morte non contat niente
sensibbilidade non bi nde assaboro
ca su tempus non giughet una mente
e nemmancu possedit unu coro.
Po una cosa ’e nudda ja lu leo
prite no amat ne pensat che deo.
37. Sozu (46”)
Ne mente, ne biancu e ne nieddu
de colore mi cheres ammitìre
però bi torras che cando piseddu
in fascas fis ancora e in bestire.
Ogn’ómine est girende su chelveddu
si lu poterat su tempus sighire
ma su tempus est caminende assai
e-i s’omìne non lu sighit mai.
38. Piras (46”)
Deo como ti poto dare prou,
tue lu ses pighende a su trofeu.
Su tempus no est, no, cumpagnu meu
puite est a visione e prou.
Naras chi deo ponzo fatu sou
chi sempre apo leadu cuss’impreu.
Tando su tempus est sempre cun megus
o siat a denanti o a dasegus.
39. Sozu (53”)
Poite in isse ses chilchende apozu
caminende in su própiu binàriu?
Ispiega a sa zente e puru a Sozu
poite fatu ti as su calendàriu,
poite as comporadu su rellozu
dogni die po connoscher s’oràriu?
Da s’aurora fin’a su tramontu
sempre ’e su tempus ses faghinde contu.
40. Piras (40”)
Deo mi nd’’ogo su rolozu igue
e abbàido ca tempus mi nde leo
ca tantu sempre cumando in totue,
da nemos cumandadu non mi creo.
Su rolozu non l’asa fatu tue:
da chi fatu non l’as, l’apo fat’eo.
Ma si tue as fortza ’e coro e mentale
proa a nde fagher unu eguale.
41. Sozu (52”)
A sa fine s’esórdiu nde ’ato
tantu cussu non passat a s’istória.
Ma deo so imbetzende e bi pato,
su tempus mi distruet sa memória.
Sos augùrios a tie ti fato
chi tenzas cun su tempus sa vitória.
Però eternu un’ómine non campat:
ammentatinde, su tempus ti trampat.
42. Piras (42”)
Fino, ma est una conca ’e chibudda
su tempus, est arcanu e-d-est ignotu.
S’ómine cando est chelveddos de pudda
in su tempus su prìntzipe at connotu:
su tempus no at fatu mai nudda,
nois li namos ch’issu at fatu totu
e bantamos cun ais e cun ois
su méritu chi l’amos dadu nois.
